تراشه مایورانا ۱ مایکروسافت؛ دستاورد تاریخی برای پردازش کوانتومی

مایکروسافت در روز ۱۹ فوریه‌ ۲۰۲۵ از تراشه‌ی مایورانا ۱ (Majorana 1)، نخستین تراشه‌ی کوانتومی دنیا که بر پایه‌ی معماری جدید «هسته‌ی توپولوژیک» ساخته شده است، رونمایی کرد. این فناوری می‌تواند کامپیوترهای کوانتومی را به سطحی برساند که طی فقط چند سال آینده و نه چند دهه، قادر به حل مسائل پیچیده در مقیاس صنعتی باشند.

تراشه‌ی Majorana 1 کیوبیت‌هایی با پایداری و مقیاس‌پذیری بالاتر نسبت‌ به تراشه‌های کوانتومی دیگر ارائه می‌دهد، زیرا از نخستین توپوکانداکتور جهان، یک ابررسانای توپولوژیکی پیشرفته، بهره می‌برد. این ترکیب شرایط ایدئالی برای مشاهده و کنترل ذرات مایورانا فراهم می‌کند.

کیوبیت‌ها که واحدهای اساسی پردازش اطلاعات در کامپیوترهای کوانتومی محسوب می‌شوند، مشابه بیت‌ها در کامپیوترهای کلاسیک عمل می‌کنند، با این تفاوت که به‌جای دو مقدار ثابت صفر و یک، می‌توانند در ترکیبی از بی‌نهایت حالت مختلف پیش از اندازه‌گیری قرار بگیرند.

ویژگی بارز توپوکانداکتورها، مقیاس‌پذیری آن‌ها تا یک میلیون کیوبیت است. همین دو ماه پیش بود که گوگل با پردازنده‌ی کوانتومی ویلو (Willow) با ۱۰۵ کیوبیت، دستیابی به برتری کوانتومی را اعلام کرد.

اکنون با معماری جدید مایکروسافت، می‌توان تا یک میلیون کیوبیت روی یک تراشه‌ی کوانتومی قرار داد. چتان نایک (Chetan Nayak)، یکی از متخصصان ارشد فنی مایکروسافت، در این‌باره می‌گوید:

ما یک قدم به عقب برداشتیم و گفتیم: «بسیار خوب، بیایید ترانزیستور مخصوص عصر کوانتوم را اختراع کنیم. این فناوری باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟»
و این دقیقاً همان مسیر رسیدن ما به این فناوری بود: ترکیب خاصی از مواد جدید، کیفیت بالا و جزئیات مهم در ساختار ما، امکان خلق نوع جدیدی از کیوبیت و در نهایت، معماری کاملاً جدید ما را فراهم کرده است.

– چتان نایاک، متخصص ارشد فنی مایکروسافت

تراشه‌ی مایورانا ۱ به اندازه‌ای کوچک است که در کف دست جا می‌گیرد. اما معماری جدید، مسیری مشخص برای ایجاد تعداد زیادی کیوبیت روی یک تراشه‌ی کوچک ارائه می‌دهد. مایکروسافت باور دارد که عبور از این مرز، برای ارائه‌ی راهکارهای تحولی و کاربردی در دنیای واقعی، لازم است.