به گزارش خبرگزاری بیکینگ، این پروژه که با بودجه اولیه ۲۵ میلیارد دلاری آغاز و هزینه نهایی آن ۱۷۵ میلیارد دلار برآورد شده، رسماً با هدف مقابله با تهدیدات موشکی پیشرفته طراحی شده است.
این خبر که بازتاب گستردهای در رسانههای جهان داشته، سوالات مهمی را در خصوص ابعاد فنی، امکانپذیری و اهداف استراتژیک آن مطرح میکند. برای درک بهتر این موضوع، به تحلیلهای پروفسور «ایان بوید»، مهندس هوافضا و مدیر مرکز طرحهای امنیت ملی در دانشگاه کلرادو بولدر، نگاهی میاندازیم.
«گنبد طلایی» چیست و چگونه کار میکند؟
برخلاف سیستمهای دفاعی موجود مانند پاتریوت، «گنبد طلایی» یک سامانه چندلایه و یکپارچه است که برای مقابله با نسل جدید تهدیدات طراحی شده است:
- دفاع چندلایه: این سیستم از شبکهای جهانی از حسگرها در فضا، هوا، دریا و زمین برای شناسایی و رهگیری موشکها در تمام مراحل پرواز استفاده میکند. لایه فضایی، به ویژه برای شناسایی لحظه پرتاب موشکهای بالستیک و رهگیری مداوم موشکهای هایپرسونیک که قابلیت مانوردهی بالایی دارند، نقشی حیاتی ایفا میکند.
- تمرکز بر تهدیدات نوین: هدف اصلی این سپر، مقابله با موشکهای هایپرسونیک (ابرفراصوت) است که به دلیل سرعت بسیار بالا و توانایی تغییر مسیر، رهگیری آنها برای سیستمهای فعلی تقریباً غیرممکن است. علاوه بر این، این سیستم برای مقابله با موشکهای کروز پیشرفته و حتی سلاحهای پرتابشده از فضا نیز طراحی شده است.
- ارتقاء رهگیرها: سپر «گنبد طلایی» نیازمند نسل جدیدی از موشکهای رهگیر است که بتوانند با سرعت و دقت، موشکهای مهاجم مانورپذیر را دنبال کرده و منهدم کنند.
به گفته مقامات آمریکایی، این سیستم بر پایه زیرساختهای دفاع موشکی فعلی آمریکا ساخته خواهد شد، اما نیازمند توسعه و استقرار فناوریهای کاملاً جدیدی است.
از بلندپروازی تا واقعیت
ترامپ ادعا کرده است که این سیستم تا پایان دوره ریاستجمهوری او (ظرف سه سال) عملیاتی شده و حفاظتی نزدیک به ۱۰۰٪ را فراهم خواهد کرد. اما کارشناسان تا چه حد این ادعاها را واقعی میدانند؟
- ادعای حفاظت ۱۰۰٪: پروفسور بوید این ادعا را غیرواقعبینانه میداند. او با اشاره به سامانه «گنبد آهنین» اسرائیل، یادآوری میکند که حتی این سامانه نیز حفاظت صددرصدی ندارد و در مواردی با شلیک انبوه راکتها، اشباع شده و کارایی خود را از دست داده است. بنابراین، دستیابی به حفاظت کامل در برابر زرادخانههای موشکی پیشرفته کشورهایی مانند ایران، روسیه و چین تقریباً محال به نظر میرسد.
- زمانبندی ۳ ساله: این بازه زمانی نیز از نظر کارشناسان بسیار خوشبینانه و تهاجمی است. اگرچه توسعه برخی از این فناوریها از سالها پیش آغاز شده، اما یکپارچهسازی چنین سیستم پیچیدهای در ابعاد جهانی و عملیاتی کردن آن، به احتمال زیاد به زمانی بسیار بیشتر از سه سال نیاز خواهد داشت.
هدف اصلی: «بازدارندگی» به جای حفاظت کامل
پروفسور بوید معتقد است هدف اصلی آمریکا از سرمایهگذاری در چنین پروژه عظیمی، نه دستیابی به حفاظت مطلق، بلکه ایجاد «بازدارندگی» است. سلاحهای هایپرسونیک و بالستیک پیشرفته بسیار گرانقیمت هستند. آمریکا تلاش میکند با ایجاد یک سپر دفاعی قدرتمند، محاسبات استراتژیک رقبای خود را تغییر دهد.
در واقع، آمریکا به دنبال آن است که شلیک موشکهای پیشرفته به سمت خاک خود را به یک اقدام پرهزینه و بیفایده تبدیل کند.
منبع: space
۲۲۷۲۲۷
