بهترین خنک کننده برای CPU؛ چطور مناسب‌ترین کولر پردازنده را انتخاب کنیم؟

پردازنده، مرکز فرمان هر سیستم کامپیوتری است و هنگام اجرای بازی‌ها، نرم‌افزارهای سنگین یا حتی کارهای روزمره، گرمای قابل‌توجهی تولید می‌کند. اگر این گرما به‌درستی دفع نشود، نه‌تنها عملکرد سیستم کاهش پیدا می‌کند، بلکه در بلندمدت عمر قطعات نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. به همین دلیل، انتخاب خنک‌کننده‌ی مناسب برای پردازنده نقشی کلیدی در پایداری و کارایی سیستم دارد.

کولر پردازنده بسته به طراحی و روش انتقال حرارت، در دسته‌های مختلفی عرضه می‌شوند که هرکدام مزایا، معایب و کاربری‌های خاص خود را دارند. به‌طور کلی، کولرهای پردازنده از سه خانواده‌ی اصلی کولرهای بادی، کولرهای مایع مدار بسته (AIO) و کولرهای کاستوم لوپ تشکیل می‌شوند. شناخت درست این دسته‌بندی‌ها و درک درست از نیاز خود، نخستین قدم برای خرید هوشمندانه‌ی کولر پردازنده است.

در این راهنما، ابتدا انواع کولر پردازنده را بررسی می‌کنیم و با نکات کلیدی پیرامون آن آشنا خواهیم شد. پس با راهنمای خرید خنک کننده پردازنده همراه بیکینگ باشید.

نوع طراحی کولر و سیال واسطی که حرارت را از پردازنده دفع می‌کند، معیار اصلی دسته‌بندی کولرهای پردازنده به‌شمار می‌رود و به‌همین‌دلیل است که معمولاً به دو دسته‌ی بادی و مایع تقسیم می‌شوند. در ادامه، هر دسته را با جزئیات بیشتری توضیح خواهیم داد.

در این سیستم، گرمای تولیدشده توسط پردازنده از طریق سطح تماس به هیت‌پایپ‌ها منتقل می‌شود؛ سپس این گرما در پره‌های آلومینیومی هیت‌سینک پخش شده و در نهایت فن‌ها با جریان هوای متمرکز، حرارت را به بیرون دفع می‌کنند. کولرهای بادی بسته به طراحی و ابعاد، از مدل‌های ساده و کم‌مصرف مناسب پردازنده‌های میان‌رده گرفته تا نمونه‌های بزرگ‌تر و حرفه‌ای با توان دفع حرارت بالا مناسب برای پردازنده‌های پرقدرت و اورکلاک‌شده عرضه می‌شوند.

مزیت اصلی این دسته از خنک‌کننده‌ها، عمدتا قیمت مناسب، نصب آسان و نگه‌داری کم‌هزینه در مقایسه با خنک‌کننده‌های مایع است. البته نمونه‌های گران‌قیمتی هم در این‌دسته دیده می‌شوند که قدرت خنک‌کنندگی بالایی را حتی برای پردازنده‌های پرقدرت ارائه می‌دهند.

کولرهای مایع مدار بسته یا AIO شامل بلوک خنک‌کننده روی پردازنده، پمپ، لوله‌های انعطاف‌پذیر و رادیاتور با فن هستند. مایع خنک‌کننده حرارت پردازنده را از بلوک می‌گیرد و از طریق لوله‌ها به رادیاتور منتقل می‌کند، سپس فن‌های متصل به رادیاتور حرارت را به محیط دفع می‌کنند.

بهترین واترکولینگ عمدتا توان خنک‌کنندگی بالاتری نسبت به کولرهای بادی دارند، برای اورکلاک‌های متوسط تا سنگین مناسب‌اند و نصب و نگهداری آسانی دارند. قیمت خنک کننده مایع CPU معمولا بالاتر است و اندازه‌ی رادیاتور باید با کیس هماهنگ باشد.

کولرهای مایع کاستوم شامل بلوک پردازنده، پمپ، رادیاتورهای بزرگ، مخزن مایع و گاهی بلوک‌های خنک‌کننده اضافی برای کارت گرافیک یا سایر قطعات هستند. مایع خنک‌کننده حرارت پردازنده را گرفته و به رادیاتورها منتقل می‌کند و فن‌ها آن حرارت را به محیط دفع می‌کنند؛ این چرخه در یک سیستم بسته با مخزن و پمپ دائماً تکرار می‌شود.

انتخاب بهترین فن CPU متناسب با سیستم، می‌تواند عمر سیستم را افزایش دهد و عملکرد آن را پایدار نگه دارد. به همین دلیل، پیش از خرید باید بودجه خود را مشخص کنید و نوع استفاده از سیستم (روزمره یا گیمینگ یا برای اورکلاک) را تعیین نمایید. سپس مشخصات سیستم خود را بررسی کرده و بر اساس فاکتورهای مختلف تصمیم‌گیری کنید. قیمت خنک کننده پردازنده براساس ویژگی‌هایی که ارائه می‌دهد متفاوت خواهد بود که در ادامه، هر ویژگی را به‌طور مختصر خواهیم داد.

یکی از مهم‌ترین نکاتی که هنگام خرید کولر پردازنده باید در نظر گرفت، سازگاری کولر با سوکت CPU است. درواقع، سوکت پردازنده در مادربرد همان قسمتی است که CPU روی آن نصب می‌شود و اتصال بین پردازنده و مادربرد را برقرار می‌کند. هر نسل یا خانواده‌ی پردازنده‌ها بسته به برند و معماری، از طراحی متفاوتی برخوردارند. برای نمونه، پردازنده‌های اینتل روی سوکت‌هایی مانند LGA 1200، LGA 1700 یا LGA 2066 نصب می‌شوند و به همین دلیل اگر به‌دنبال خرید خنک‌کننده پردازنده Intel هستید باید به موضوع دقت کنید. این در حالی‌که است که پردازنده‌های AMD عمدتاً از سوکت‌های AM4 و AM5 بهره می‌برند.