به گزارش خبرگزاری بیکینگ و براساس گزارش زومیت، دوربینهای پژوهشی در اعماق آب مشغول بررسی رژیم غذایی دلفینها بودند که ناگهان، سایهای نایاب ظاهر شد: تصویر یک فرشتهکوسه (Squatina squatina)، یکی از کمیابترین گونههای جهان، در اعماق آبهای خلیج کاردیگان بهطور تصادفی به ثبت رسید. فرشتهکوسه یکی از گونههایی است که در آستانه فراموشی قرار دارند. اما حالا، پس از سه سال، با ظهوری غیرمنتظره دانشمندان را شگفتزده کرده است.
بهگزارش آیافالساینس، تصویر ثبتشده نه با هدف مشخص شناسایی فرشتهکوسه، بلکه در جریان پروژهای موسوم به «کارآگاهان رژیم غذایی دلفینها» ضبط شد؛ طرحی از سوی صندوق حیاتوحش جنوب و غرب ولز برای شناخت بهتر تنوع زیستی بستر دریا و همچنین، بررسی غذایی که دلفینهای منطقه میخورند.
دکتر سارا پری، مدیر بخش پژوهشهای دریایی صندوق، در بیانیهای اعلام کرد حضور فرشتهکوسه در خلیج کاردیگان اتفاقی کمسابقه و ارزشمند است. مشاهدهی فرشتهکوسه پیش از این پروژه، آخرین بار در سال ۲۰۲۱ به ثبت رسیده بود.
اما نایاببودن گونهی فرشتهکوسه چندان هم عجیب نیست. در گذشته، فرشتهکوسهها در سواحل اروپا و شمال آفریقا گسترده بودند. در آن زمان، مشاهدهی آنها در سواحل بریتانیا پدیدهای عادی محسوب میشد، البته اگر به دنیای آبزیان علاقهمند باشید، تماشای آنها هیچوقت عادی نمیشود.
فرشتهکوسه آخرین بار در سال ۲۰۲۱ دیده شده بود
اما خاطرههای تماشای فرشتهکوسهها به قرن گذشته تعلق دارند. گزارش اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN) نشان میدهد که جمعیت این گونه طی ۴۵ سال گذشته، دستکم ۸۰ درصد کاهش یافته است. آمار دقیقی از تعداد باقیمانده در دست نیست، اما کاهش شدید و پراکندگی گسترده، زنگ خطر را به صدا درآورده است. اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت اکنون این گونه را در وضعیت «بهشدت در معرض انقراض» قرار داده است.
یکی از دلایل اصلی کاهش جمعیت گونه، روش صید موسوم به ترالکشی کفروب است. در این روش تورهای سنگین روی بستر دریا کشیده میشوند که محل زندگی و شکار فرشتهکوسههاست. چنین زیستگاهی با این روش صید، عملاً نابود میشود. اگر نرخ پایین زادآوری این کوسه را نیز در نظر بگیریم، میتوان دریافت که چرا خطر انقراض تا این حد واقعی و فوری است.
البته تهدید محدود به کوسهها نیست. مستند جدیدی با عنوان «اقیانوس» به روایت سر دیوید اتنبرو، برای نخستینبار تصاویری تکاندهنده از تأثیرات ویرانگر صید کفروب منتشر کرده است. در این تصاویر، موجوداتی مثل سفرهماهیها و سرپایان، از ادوات فلزی و طنابهای کشندهی این شیوه صید میگریزند و پشت سرشان محیطی خالی از حیات باقی میماند.
توبی نولان، کارگردان مستند اقیانوس، تجربهاش را چنین توصیف میکند:صید کفروب در بسیاری از مناطق حفاظتشده نیز رخ میدهد. چیزی که میبینیم مانند نابودی یک جنگل باستانی است؛ مثل اینکه با بولدوزر وارد جنگل آمازون شویم. اما چون زیر آب اتفاق میافتد و دیده نمیشود، کسی متوجهش نیست.
نولان ادامه میدهد که تمام هدف مستند اقیانوس، روایت واقعیتهای پنهان بود، زیرا تخریب زیستگاههای دریایی توقفپذیر است. او میافزاید اگر قصد داشته باشیم، میتوانیم همین فردا جلوی تخریب را بگیریم و با این کار، به همهی گونههای زندهی روی زمین خدمت کنیم.
بنابراین، ثبت دوبارهی حضور فرشتهکوسه میتواند بر تصمیمگیریها تأثیر بگذارد. هماکنون، پارلمان ولز و دولت بریتانیا در حال بررسی ممنوعیت صید کفروب در مناطق حفاظتشده هستند؛ بحثی که با دیدهشدن فرشتهکوسهای نادر، حمایت میشود.
بهگفتهی دکتر پری، دوربینهای پروژهی «کارآگاهان رژیم غذایی دلفینها» تصویری شفاف از تنوع زیستی فوقالعادهی بستر دریا ارائه دادهاند. همین موضوع، ضرورت فوری حفاظت از این زیستگاههای حساس را بیشازپیش آشکار میکند.
۲۲۷۲۲۷
