تینا مزدکی: دانشمندان در حال کاشت درختان «فسیلی زنده» در مکانهای مخفی هستند تا گونههای گمشده را از آستانه انقراض بازگردانند، تلاشی که ممکن است قرنها طول بکشد. اعتقاد بر این بود که کاجهای وولمیا (Wolemia nobilis) حدود ۲ میلیون سال پیش ناپدید شدهاند. فسیلهای این گونه که مربوط به دوره کرتاسه است (۱۴۵ میلیون تا ۶۶ میلیون سال پیش) نشان میدهد که از آن زمان تا به حال به ندرت از نظر ظاهری تغییر کردهاند.
اما در سال ۱۹۹۴، کوهنوردان در کوههای آبی استرالیا به طور تصادفی با جایگاهی از این درختان مخروطی باستانی برخورد کردند. اکنون، تنها حدود ۶۰ مورد از آنها در پارک ملی وولمیا باقی مانده است. آنها توسط Phytophthora cinnamomi، یک کپک آب بیماریزا و آتشسوزیهای گستردهای که به طور متناوب در این منطقه از نیو ساوت ولز خشمگین هستند، تهدید میشوند.
از زمان کشف مجدد، کاجهای وولمیا در باغهای گیاه شناسی و فضاهای خصوصی در سراسر جهان رشد کردهاند. و تیم بازیابی کاج وولمیا، مشارکتی بین دانشمندان دولتی استرالیا و حافظان محیط زیست، روند معرفی مجدد نهالها را به سه مکان در پارک ملی وولمیا آغاز کرده است.
این سایتها شامل درههای ماسه سنگی مرتفعی هستند که به اندازه کافی عمیق، باریک و شیبدار هستند تا از آتش سوزیهای مکرر و شدید جنگلی و خشکسالی پناه بگیرند. هنگامی که بلافاصله قبل از جابجایی مورد بررسی قرار گرفت، هیچ شواهدی مبنی بر آلودگی با گونههای بیماریزا Phytophthora در هر یک از این مکانها وجود نداشت.
پس از یک تلاش آزمایشی پیوند در سال ۲۰۱۲، تیم بازیابی پروژه فشردهتری را در سال ۲۰۱۹ آغاز کرد. بیش از ۴۰۰ نهال در دو مکان پیوند زده شد و به دلیل شرایط خشکسالی تیم بعداً چندین هزار گالن آب را برای کمک به گیاهان منتقل کرد. آنها زنده میمانند در اواخر همان سال، تعداد قابل توجهی از درختان در اثر آتش سوزی جنگلی از بین رفتند. تنها ۵۸ نهال به سال ۲۰۲۳ رسیدند.
در سال ۲۰۲۱، ۵۰۲ کاج وولمیا دیگر در این مکانها کاشته شد تا جایگزین کاجهای از دست رفته در آتشسوزی شود. محققان بر این باورند که بقا بسیار فراتر از انتظارات بوده است، که بخشی از آن به دلیل چندین سال شرایط مساعد لانینا در سال ۲۰۲۱ است. لانینا یک الگوی اقلیمی دورهای است که آبهای سردتر از حد متوسط را در مرکز و شرق مرکزی اقیانوس آرام استوایی نشان میدهد. افزایش بارندگی به دلیل پدیده آب و هوایی به نفع پیوندهای جدید بود اما به نظر میرسد که این کار به پایان خود نزدیک میشود. رانش زمین ناشی از بارانهای شدید در سال ۲۰۲۲ منجر به تلفات بیشتر شد اما بیش از ۸۰ درصد جان سالم به در بردند و بیشتر در سال ۲۰۲۴ کاشته خواهد شد.
این تیم اقدامات گستردهای را برای جلوگیری از معرفی Phytophthora به سایتها انجام داده است و مکان آنها از عموم پنهان است. آنها به طور مکرر کفشهای خود را ضد عفونی میکنند تا احتمال ردیابی آنها در قالب آب کاهش یابد.
در حالی که جمعیتهای جدید به شدت تحت نظارت هستند، سرنوشت گونهها در حیات وحش چندان مطمئن نیست. درختان جوان کمتر از ۱ سانتی متر در سال رشد میکنند، بنابراین دههها طول میکشد تا به بلوغ برسند و بذر تولید کنند. برخی ممکن است در این فاصله شاخههایی تولید کنند، اما زمانی که ممکن است به این روش شروع به تکثیر کنند ناشناخته باقی میماند.
آتشسوزی و سایر مسائل مرتبط با آب و هوا مانند کاهش بارندگی احتمالاً در تلاشهای بازسازی در سالهای آینده تداخل خواهد داشت. دانشمندان تلاش خود را به عنوان تلاشی چند نسلی میبینند که حتی گروه جدیدی از مباشران باید در دهههای بعدی جای آنها را بگیرند.
محققان بر این باورند که برای موفقیت، جمعیتهای جابهجا شده باید خودکفا شوند و معیار، ظاهر نهالهای نسل دوم است. با توجه به رشد و بلوغ آهسته کاجهای وولمیا در طبیعت، این امر احتمالاً چندین دهه یا حتی قرنها طول میکشد.
منبع: livescience
۵۸۳۲۳
