در گذشته هم میدانستیم که ابرنواخترها پدیدههای خطرناکی هستند، اما حالا پژوهشی جدید نشان داده است که نوع خطرناکتری از این انفجارهای کیهانی وجود دارد که میتواند از فواصل بسیار دور اتمسفر و لایه اوزون سیارههایی مثل زمین را متلاشی کند.
گروهی از محققان نوع خاصی از ابرنواخترها را کشف کردهاند که میتوانند شکل دیگری از تابشهای مرگبار را تا مسافتهای طولانی به فضا بفرستند و سیارهها را تهدید کنند. این نوع از ابرنواخترها زمانی رخ میدهند که ستارهها در پایان چرخه عمر خود با قرص ضخیمی از مواد احاطه میشوند.
سپس زمانی که انفجار اولیه ابرنواختری رخ میدهد، موج شوک شکل میگیرد و به این دیسک برخورد میکند. بر اثر این اتفاق، دمای قرص چنان افزایشی پیدا میکند که باعث انتشار مقدار زیادی تابش پرتو ایکس در فضا میشود.
تابش این ابرنواخترها تا فاصله 150 سال نوری پیش میرود
این تابش میتواند مقدار زیادی انرژی را حمل و مسافتهای فوقالعاده زیادی را تا فاصله 150 میلیون سال نوری طی کند. محققان میگویند این پرتوهای ایکس قادرند لایه اوزون سیارههایی مثل زمین را تحت تأثیر قرار بدهند و تا 50 درصد آن را نابود کنند. چنین اتفاقی بهتنهایی میتواند عامل انقراض موجودات زنده در زمین شود.
این نوع خاص از ابرنواخترها انفجاری دومرحلهای دارند؛ یعنی ابتدا ماهها یا سالها پس از انفجار اولیه موجی از پرتو ایکس به سیارهها میرسد، سپس صدها یا هزاران سال بعد، پرتوهای کیهانی وارد عمل میشوند تا اثر ویرانگر قبلی را تکمیل کنند و اجازه بازیابی را به زیستکره ندهند.
خوشبختانه زمین فعلاً در معرض خطر قرار ندارد، چون هیچ ابرنواختری از این نوع در نزدیکی آن شناسایی نشده است. بااینوجود، این پژوهش محدودیتهای بیشتری را به کمربند حیات در کهکشانها اضافه میکند. این کمربند همان جایی است که معمولاً شانس وجود حیات در آن در نظر گرفته میشود.
نتایج مطالعه حاضر بهصورت پیشچاپ در پایگاه داده arXiv منتشر شده است.
227227
