ایمیل‌های لورفته تلاش متا برای افزایش مخاطبان فیسبوک را نشان می‌دهند

در نخستین هفته از دادگاه ضدانحصاری متا، اسناد ارائه‌شده از سوی کمیسیون فدرال تجارت آمریکا (FTC) اطلاعات تازه‌ای درباره‌ی تلاش‌های درونی متا برای حفظ جایگاه فیسبوک منتشر کردند. در ایمیل‌هایی از سال ۲۰۲۲، مدیران متا به‌صراحت کاهش اهمیت فرهنگی فیسبوک را پذیرفته و به دنبال راهکارهایی برای احیای این پلتفرم بوده‌اند.

در سال ۲۰۲۵ نیز، مشکل متا همچنان ادامه دارد. مارک زاکربرگ در کنفرانس مربوط به گزارش درآمد سه‌ماهه‌ی پایانی ۲۰۲۴ اعلام کرد که شرکت قصد دارد با بازگشت به «فیسبوک قدیمی»، جایگاه فرهنگی این شبکه‌ی اجتماعی را بازیابی کند. یکی از اقدامات اخیر در همین زمینه، راه‌اندازی مجدد تب Freinds با طراحی تازه بود.

در مجموعه‌ای از پیام‌ها مربوط به سال ۲۰۲۲ که به‌عنوان مدرک در دادگاه ارائه شدند، زاکربرگ به‌صراحت از ساختار فرسوده‌ی دوستی در فیسبوک انتقاد و تأکید کرده بود که این مدل با رویکردهای نوین «دنبال‌کردن» در سایر شبکه‌های اجتماعی هماهنگ نیست.

برخی نکات مهم مطرح‌شده در ایمیل‌های زاکربرگ عبارت‌اند از:

نگرانی درباره‌ی کاهش اهمیت فرهنگی فیسبوک

• «برنامه‌ی فیسبوک مالک مفهوم دوستی است؛ پس اگر راهی برای تازه‌سازی آن وجود داشته باشد تا دوباره به بخشی مهم از زندگی در دهه‌ی ۲۰۲۰ تبدیل شود، می‌تواند مسیری مناسب باشد.»
• «دوستی‌سازی درحال‌حاضر دیگر رایج نیست. الگوریتم بسیاری از کاربران قدیمی شده و افراد مدنظرشان در آن حضور ندارند. همچنین، درخواست دوستی برای افراد جدید سنگین و رسمی به نظر می‌رسد که همین موضوع اصلاح الگوریتم را دشوار می‌کند. اغلب وقتی کسی را می‌بینم یا علاقه‌مند می‌شوم، فقط می‌خواهم او را دنبال کنم نه اینکه از او چیزی بخواهم.»
• «چون فیسبوک دیگر ازنظر فرهنگی برجسته نیست، اضافه‌کردن کسی در آن در مقایسه با سایر پلتفرم‌ها سختی بیشتری دارد.»

زاکربرگ در ادامه گفته است: «موقعیت فرهنگی فیسبوک به‌شدت به ساختار الگوریتم دوستان وابسته است؛ درحالی‌که پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، توییتر، تیک‌تاک یا ردیت مدل‌های متفاوتی از ارتباط را ارائه می‌دهند.»

زاکربرگ هشدار داده بود که «اگر فیسبوک زمین بخورد، موفقیت کلی شرکت در خطر می‌افتد؛ حتی اگر اینستاگرام و واتساپ عملکرد خوبی داشته باشند.»

راهکارهای پیشنهادی زاکربرگ

• «تقریباً همه‌ی شبکه‌های اجتماعی جدید براساس مدل دنبال‌کردن ساخته شده‌اند؛ پس احتمال دارد که فیسبوک به‌دلیل نپذیرفتن این نوآوری اساسی، از روند روز عقب افتاده باشد.»
• «برای رفع مشکل، باید به‌طور کامل از ساختار دوستی به دنبال‌کردنِ کاربر مهاجرت کنیم؛ حتی در حساب‌های خصوصی. باید از مفهوم لایک‌کردن صفحات نیز عبور کنیم.»

در پایان، زاکربرگ یکی از ایده‌های جنجالی خود را مطرح کرد: «شاید باید الگوریتم دوستی همه‌ی کاربران را پاک و از نو آغاز کنیم. این کار ریسک زیادی دارد؛ ولی ممکن است بسیاری از کاربران تمایلی به بازسازی الگوریتم نداشته باشند یا مشارکتشان کاهش یابد؛ اما اگر بخواهیم تغییری جدی ایجاد کنیم، باید راهکارهای افراطی‌ این‌چنینی را بررسی کنیم.»