تلسکوپ «افق رویداد» موفق به ثبت اولین تصویر سیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری «Sagittarius A*» شد. تیم تحقیقاتی این کشف را به صورت آنلاین در 12 می 2022 با عموم مردم به اشتراک گذاشت.
سیاهچالهها در کیهان
کیهان ما مملو از ستارگانی با اجرام مختلف است که فرآیندهای هستهای درونیشان سبب تولید انرژی میشود. هنگامی که این سوخت هستهای به پایان میرسد، ستاره رمبش کرده و در درون خود فرو میریزد. ستارههایی با جرم حدودی جرم خورشید پس از رمبش به کوتوله سفید، ستارههایی با اندازه موتوسط به ستاره نوترونی و آن دسته از ستارگان که چندین برابر خورشید جرم دارند، به سیاهچاله تبدیل میشوند.
میدان گرانشی سیاهچاله بسیار قوی است، بهطوری که حتی نور نیز قادر به گریختن از آن نیست. مرزی از فضا در اطراف سیاهچاله که با ورود به آن امکان بازگشت وجود ندارد، «افق رویداد» نامیده میشود. اخترشناسان عقیده دارند در مرکز اکثر کهکشانهای بزرگ در کیهان، یک سیاهچاله عظیمالجثه قرار دارد.
سیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری و تلسکوپ افق رویداد
پس از آنکه «آلبرت اینشتین» وجود سیاهچالهها را پیشبینی کرد، اخترشناسان همواره در تلاش برای تصویربرداری از آن بودند. اما از آنجایی که حتی نور نیز نمیتواند از سیاهچاله بگریزد، ثبت تصویر از سیاهچاله غیرممکن به نظر میرسید.
درنهایت در آپریل 2019 ستارهشناسان موفق شدند اولین تصویر از سیاهچاله مرکزی کهکشان M87 در فاصله 55 میلیون سال نوری از زمین را ثبت کنند.
این تیم برای دستیابی به تصویری که در زیر مشاهده میکنید، شبکهای از تلسکوپها با نام تلکسوپ «افق رویداد» و یا «EHT» را در بخشهای مختلف زمین راهاندازی کردند و با استفاده از تکنیکی که « Very Long Baseline Interferometry» که به اختصار «VLBI» نامیده میشود، موفق به ثبت تصویر شدند. این تصویر حلقه درخشانی را نشان میدهد که با خم شدن نور در اثر گرانش شدید به دور سیاهچالهای با جرم حدودی 6.5 میلیارد برابر جرم خورشید، شکل میگیرد.
هدف بعدی دانشمندان تیم EHT تصویربرداری از سیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری « Sagittarius A*» است که در فاصله 26000 سال نوری از زمین قرار دارد. کنفرانس خبری امروز EHT آخرین جزئیات مرتبط با اولین تصویر سیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری را گزارش داد.
در ثبت این تصویر 8 تلسکوپ از نقاط مختلف زمین به جمعآوری داده پرداختند. ستارهشناسان در توضیح چالشهای خود به گرد و غبار میان ستارهای اشاره کردند که تصویربرداری از سیاهچاله را دشوار میکرد. این سیاهچاله با جرمی در حدود 4 میلیون برابر جرم خورشید، تصویری همانند تصویر سیاهچاله M87 دارد که نشان دهنده دقت نظریه گرانشی مورد استفاده در توصیف این اجرام مرموز کیهانی است.
