اهدای منظم خون برای سلامتی مفید است

تیمی از محققان بین‌المللی نمونه‌های خونی ۲۱۷ شرکت‌کننده‌ی مرد را که بیش از ۱۰۰ بار در طول زندگی خود خون اهدا کرده بودند، با نمونه‌های خونی ۲۱۲ مرد که کمتر از ۱۰ بار خون اهدا کرده بودند، مقایسه کردند تا تفاوت‌های احتمالی در سلامت خون را بررسی کنند. اگرچه تفاوت‌ در نمونه‌ها‌ی مطالعه جزئی بود، خون اهداکنندگان مکرر بیشتر احتمال داشت که دارای جهش‌های مفید در ژنی به نام DNMT3A باشد. این در حالی است که برخی دیگر از جهش‌های این ژن پیش‌تر با بروز سرطان‌های خونی مرتبط شناخته شده‌اند.

دومینیک بونه، زیست‌شناس سلول‌های بنیادی از مؤسسه فرانسیس کریک در بریتانیا، می‌گوید: «مطالعه‌ی ما نمونه‌ای شگفت‌انگیز از نحوه‌ی تعامل ژن‌هایمان با محیط اطراف در حین روند پیر‌شدن است.»

از‌دست‌دادن خون باعث تحریک تولید هورمون اریتروپویتین می‌شود. این هورمون، سلول‌های بنیادی خون‌ساز را برای تولید سلول‌های خونی جدید تحریک می‌کند. در آزمایش‌ها، پژوهشگران دریافتند که سلول‌های بنیادی دارای جهش DNMT3A، در حضور اریتروپویتین، خون را سریع‌تر از سلول‌های بدون این جهش تولید می‌کنند.

پژوهش‌های انجام‌شده روی موش‌ها نیز نشان داده است که جهش DNMT3A پس از استرس ناشی از خون‌ریزی، به حفظ سطوح سالم‌تری از سلول‌های خونی کمک می‌کند. بونه توضیح می‌دهد که فعالیت‌هایی که استرس خفیفی بر تولید سلول‌های خونی وارد می‌کنند، به بازسازی سلول‌های بنیادی خون‌ساز کمک و احتمالاً جهش‌هایی را تقویت می‌کنند که رشد سلول‌های بنیادی را در پی دارد و در بروز بیماری بی‌تاثیر است.

اهدای خون ممکن است سلول‌های بنیادی خون‌ساز را برای جایگزینی خون به شیوه‌ای صحیح‌تر آموزش دهد. آزمایش‌های تکمیلی روی موش‌ها این ایده را تأیید کردند که اهدای خون می‌تواند بدون ایجاد جهش‌های مضر، ظرفیت بازسازی را افزایش دهد.

بااین‌حال، محدودیت‌هایی در مطالعه وجود داشت که باید در نظر گرفته شود. اهداکنندگان خون به‌طور کلی افرادی سالم‌تر هستند، زیرا یکی از شرایط اهدای خون، سلامت عمومی مناسب است؛ بنابراین، تعیین اینکه آیا اهدای خون به‌طور مستقل یک مزیت سلامتی ایجاد می‌کند یا این افراد از ابتدا سالم‌تر هستند، چالش‌برانگیز است.

بونه می‌گوید: «اندازه‌ی نمونه [در مطالعه‌ی] ما کاملاً متوسط ​​است، بنابراین نمی‌توانیم بگوییم که اهدای خون قطعاً بروز جهش‌های پیش از لوسمی را کاهش می‌دهد. برای تأیید این نتایج، به بررسی‌های گسترده‌تری نیاز داریم.»

در همین حال، تحقیق جدید به ما کمک می‌کند تا بفهمیم سرطان‌های خونی چگونه شکل می‌گیرند؛ به‌ویژه اینکه چرا برخی جهش‌های خطرناک در پاسخ به استرس ایجاد می‌شوند یا نمی‌شوند و این درک می‌تواند مسیرهای درمانی جدیدی را نشان دهد.

تحقیق جدید در مجله‌ی Blood منتشر شده است.