انتقاد بی‌سابقه ایلان ماسک از ترامپ؛ امپراتوری میلیاردر پرحاشیه به خطر می‌افتد؟

طرح جدید بودجه‌ی دولت آمریکا هرچند برای برخی از شرکت‌های تحت مدیریت ایلان ماسک، از جمله xAI و اسپیس‌ایکس سودآور خواهد بود؛ اما می‌تواند ضربه‌ای جدی به تسلا وارد کند.

ایلان ماسک با انتشار پستی در شبکه‌ی اجتماعی ایکس، ضمن انتقاد از دولت ترامپ، لایحه‌ی بودجه را «هزینه‌بر، فاسد و شرم‌آور» خواند و از حامیان آن انتقاد کرد. او که اخیراً از سمت خود در اداره‌ی DOGE کنار رفته، با وجود اختلاف نظر با ترامپ، همچنان رابطه‌ای نزدیک با او دارد. سخنگوی کاخ سفید می‌گوید رئیس‌جمهور از موضع ماسک آگاه است و نظرش تغییری نخواهد کرد.

لایحهی موردبحث شامل تمدید معافیت‌های مالیاتی دوره‌ی اول ریاست‌جمهوری ترامپ و حذف مالیات بر انعام و اضافه‌کاری است که از منظر کسب‌وکار، تغییراتش تأثیر متفاوتی بر شرکت‌های ماسک دارد.

یکی از مهم‌ترین موارد، حذف تدریجی مشوق مالیاتی خرید خودرو برقی است که تاکنون تا سقف ۷۵۰۰ دلار برای خودروهای نو و ۴۰۰۰ دلار برای دست‌دوم‌ها پرداخت می‌شد. بر اساس متن لایحه، خودروسازانی که از سال ۲۰۰۹ تا پایان ۲۰۲۵ بیش از ۲۰۰ هزار خودرو مشمول مشوق فروخته باشند، دیگر واجد شرایط این اعتبار نیستند. تسلا تنها در سه‌ماهه‌ی نخست ۲۰۲۵ بیش از ۳۳۶ هزار خودرو فروخت.

ماسک پیش‌تر گفته بود حذف مشوق‌ها در بلندمدت به نفع تسلا خواهد بود؛ اما کارشناسان چندان موافق نیستند. یکی از تحلیلگران می‌گوید حذف مشوق‌ها «مهم‌ترین عاملی است که می‌تواند تسلا را تحت فشار قرار دهد» چون رقبا خودروهایی با برد بالا و قیمت مشابه عرضه کرده‌اند و می‌توانند باعث کاهش فروش تسلا شوند.

رایان برینکمن، تحلیلگر JPMorgan، در یادداشتی هشدار داد حذف اعتبار مالیاتی ۷۵۰۰ دلاری می‌تواند معادل ۱۹ درصد از درآمد عملیاتی تسلا در سال ۲۰۲۴ را از بین ببرد و زیانی ۱٫۲ میلیارد دلاری به‌همراه داشته باشد.

در مقابل، اسپیس‌ایکس و xAI می‌توانند از بودجه‌ی بالای دولتی در لایحه‌ی جدید سود ببرند. تحلیلگران معتقدند پروژه‌های بلندمدت تسلا در حوزه‌ی هوش مصنوعی و تاکسی خودران در کوتاه‌مدت قادر به جبران این خسارت‌ها نخواهند بود.