تولیدکنندگان الماس معمولا بیشتر برای این سنگهای درخشان اهمیت بیشتری قائل میشوند تا کربن دیاکسیدی که در اتمسفر رها میکنند. اما حالا یکی از شرکتهای تولیدکننده الماس در تلاش است تا با کربن داخل اتمسفر الماسهای خود را تولید کند و محصول خود را بخشی از مقابله با گرمایش جهانی قرار دهد.
«اتر» (Aether) که یک استارتاپ است، به تازگی ۱۸ میلیون دلار سرمایه از سمت شرکت :هلنا» (Helena) که یک سازمان حل مشکلات جهانی است، جذب کرده. امروزه تولید الماس مصنوعی به یکی از تولیدات پرطرفدار شده و شرکتهای تولیدکننده آنها مدعی میشوند که این نوع الماسها با طبیعت سازگارترند و حتی اخلاقیتر نیز هستند. حتی به جز اتر شرکتهای دیگری نیز برای تولیدات خود از کربن دیاکسید اتمسفر استفاده میکنند. اما شرکت اتر فکرهای دیگری در سر دارد.
این شرکت علاوه بر اینکه در فرآیند تولید خود از انرژی پاک استفاده میکند، با تولید هر قیراط الماس ۲۰ تن کربن دیاکسید از اتمسفر جمعآوری میکند. اگرچه هزینه جمعآوری این مقدار کربن دیاکسید برای یک شرکت تولید سیمان میتواند گران تمام شود، اما یک شرکت تولیدکننده الماس میتواند به راحتی چنین کاری را انجام دهد. به علاوه، دنیا به کسب و کارهایی که توانایی انجام چنین کارهایی را دارند، نیاز دارد.
از ابتدای بنیانگذاری شرکت اتر، استفاده از کربن دیاکسید اتمسفر در برنامههای آن بوده است. «رایان شرمن» (Ryan Shearman)، مدیرعامل اتر به کمک همکار خود «دنیل ووجنو» (Daniel Wojno) این شرکت را در سال ۱۳۹۶ تاسیس کردند. آنها با مطالعه درباره روشهای استخراج کربن از هوا و چگونگی تولید الماس با آن برای ایجاد چنین شرکتی ترغیب شدند و امیدوار بودند که بتوانند تا جایی که میتوانند به بازار فناوری استخراج کربن از اتمسفر کمک کنند. از آنجایی که این فناوری بسیار گرانقیمت است، شرکتهای کمی میتوانند بهای آن را پرداخت کنند.
در حال حاضر، مایکروسافت به شرکت «کلایمورکز» (Climeworks) برای جذب هر تن کربن دیاکسید ۶۰۰ دلار پرداخت میکند. اتر نیز با شرکت کلایمورکز کار میکند، اما چیزی درباره بودجهای که به این شرکت برای جذب کربن اختصاص میدهد، نگفته است. با این حال، این شرکت میتواند هر تن کربن دیاکسید جذب شده را به یک الماس میلیون دلاری تبدیل کند. الماسهایی که این شرکت تولید میکند از نوع IIa هستند که در طبیعت به سختی یافت میشود و بین ۵ هزار تا ۱۰ هزار دلار فروخته میشود. این الماسها به دلیل فناوری پاک به کار رفته در تولید آنها، گرانتر از رقیبهای مصنوعی خود فروخته میشوند.
این الماسها چگونه ساخته میشوند؟
فرآیند تولید این الماسها از شرکت کلایم ورکز در سوییس آغاز میشود. کربن دیاکسید جمعآوری شده به ایالات متحده فرستاده میشود و شرکت اتر آن را در فرآیند اختصاصی خود به متان با خلوص بالا تبدیل میکند. گاز متان به طور مستقیم به دستگاههای تولید الماس منتقل میشود و در فرآیندی به نام «لایهنشانی بخار شیمیایی» (chemical vapor deposition) هفتهها طول میکشد تا سنگ الماس داخل این دستگاهها رشد کند.
در فرآیند لایهنشانی بخار شیمیایی به گاز متان در شرایط خلاء تا دمای بسیار بالایی حرارت داده میشود و این کار به انرژی بسیار زیادی نیاز دارد. شرکت اتر این فرآیند را با انرژیهای پاک مثل انرژی خورشیدی و هستهای انجام میدهد. بعد از اینکه الماسها تولید شدند، به سورات هند فرستاده میشوند تا تراش بخورند و دوباره به نیویورک برای فروش فرستاده شوند.
شرکت اتر مدعی شده که در تمام فرآیند تولید و تراش الماس و حتی در تاسیسات فروش در نیویورک و انتقال هوایی و آبی این سنگها هیچ کربن دیاکسیدی تولید نمیشود. این شرکت با تولید الماس از کربن دیاکسید اتمسفر به لیست شرکتهای Carbon-Negative میپیوندد.
مدیرعامل این شرکت میگوید: «ما تصور میکردیم که با این فناوری بتوانیم بهترین الماس را با بهترین کیفیت موجود در بازار بفروشیم و اثرات منفی موجود در فرآیند معدن کاوی الماس و حتی تولید الماس مصنوعی را نداشته باشیم.»
امروزه اکثر الماسهای مصنوعی با سوختهای فسیلی تولید میشوند و حتی گاز متان مورد استفاده آنها نیز با سوختهای فسیلی تولید شده است. شرکت اتر فقط به مقدار کمی از کربن دیاکسید، یعنی حدود چند گرم از آن نیاز دارد تا الماسهای خود را تولید کند. این شرکت با هر قیراط الماسی که میفروشد، با ترکیبی از روشهای جذب کربن از اتمسفر و سلسله مراتبی از روشهای کاهش کربن، میتواند ۲۰ تن کربن دیاکسید دیگر از اتمسفر خارج کند.
حالا مشکل گرمایش جهانی حل شده است؟
طبق گزارشهای زیستمحیطی، هر آمریکایی سالانه تقریبا ۱۶ تن کربن دیاکسید تولید میکند و مدیرعامل این شرکت میگوید که حالا بیشتر مشتریهای آن میتوانند با خرید هر الماس از آنها یک سال از ردپای کربنی خود را پاک کنند. این شرکت در اوایل سال ۱۳۹۹ اولین الماسهای خود را به دست خریداران رساند. شرکت اتر در سال گذشته صدها قیراط الماس تولید کرد و حالا تصمیم دارد امسال هزاران قیراط الماس تولید کند.
شرکت اتر با پروژه خود میتواند علاوه بر تامین هزینههای جذب کربن دیاکسید از اتمسفر، حقوق انسانی فراموش شده در استخراج الماس طبیعی را نیز کاهش دهد. با این حال، این شرکت نمیتواند تمام چالشهای موجود در فرآیند جذب کربن از اتمسفر را حل کند و حتی فرآیند جذب کربن نیز نمیتواند تمام مشکلات گرمایش جهانی را حل کند. اما به هر حال قدمی است تا شرکتهای ثروتمند دیگر کمکی به مشکلات زیستمحیطی کنونی کنند.
