ابرنواختر چیست؟ حقایق جالب درباره سوپرنوا

ابرنواختر ۱۶۰۴ که با عنوان ابرنواختر کپلر هم شناخته می‌شود در تاریخ ۹ اکتبر ۱۶۰۴ در آسمان شب ظاهر شد. نام این ابرنواختر برگرفته از یوهان کپلر ستاره‌شناس است که به بررسی آن پرداخت و کتابی را در این باره منتشر کرد.

انرژی آزاد شده در انفجارهای ابرنواختر می‌تواند هم‌ارز با کل انرژی‌ آزادشده در طول عمر خورشید باشد. با درنظر گرفتن این انفجارهای عظیم و قدرت آن‌ها، مقدار انرژی آزاد شده از یک سوپرنوا می‌تواند به ۵۰۰ اکتیلیون ژول برسد.

مرگ ستاره‌های کلان‌جرم می‌تواند انفجار خارق‌العاده‌ای را رقم بزند. این ابرنواخترها معمولا مقدار زیادی ماده و انرژی را در کل دنیا آزاد می‌کنند. اثر ستاره‌ی ناپدید شده گاهی باقی می‌ماند و به ستاره‌ی نوترونی یا سیاه‌چاله تبدیل می‌شود. این اجرام از عجیب‌ترین و قدرتمندترین پدیده‌های طبیعی به شمار می‌روند.

انفجار ابرنواختر یکی از قدرتمندترین پدیده‌های جهان است. دامنه و مقیاس این انفجار به‌قدری عظیم است که می‌تواند به تولید موج ضربه‌ای با سرعت‌های باورنکردنی میلیون‌ها کیلومتر بر ساعت بینجامد. مواد منتشرشده از این انفجار زمینه‌ی شکل‌گیری ستاره‌ها و سیاره‌ها را فراهم می‌کنند.

انفجار ابرنواختر به قدری قدرتمند است که می‌تواند ابری ضخیم از غبار را تولید کند. وسعت این ابر غباری به قدری است که می‌تواند مانند دیواری نور ستاره‌ها را مسدود کند.

ابرنواختر رویدادی انفجاری است که برای مدت کوتاهی کل یک کهکشان را روشن می‌کند. از نور چنین انفجاری می‌توان مانند یک فانوس دریایی استفاده کرد و اطلاعاتی را درباره‌ی کهکشان میزبان به دست آورد. به‌این‌ترتیب ستاره‌شناس‌ها می‌توانند فاصله‌ی کهکشان میزبان را محاسبه کنند و ویژگی‌های دیگر آن مثل جرم و اندازه را تخمین بزنند.

از آنجا که سوپرنوا از نظر موقعیت و زمان پدیده‌ای کمیاب و پیش‌بینی‌ناپذیر است که هر ۵۰ یا ۱۰۰ سال یک بار در یک کهکشان رخ می‌دهد، دانشمندان روش‌های نوآورانه و جدیدی را برای استفاده از آن ابداع کرده‌اند.

در طول رویداد انفجاری سوپرنوا، عناصر سنگین‌تر لازم برای حیات تولید شده و پرتوهای پرانرژی گاما منتشر می‌شوند. این رویداد با عنوان انفجار پرتوی گاما شناخته می‌شود. انفجارهای پرتوی گاما دارای طیف و وسعت متفاوتی هستند و به تولید امواج ضربه‌ای بی‌سابقه می‌انجامند.

ابرنواختر پدیده‌ی نجومی درخشانی است. در بازه‌ای از زمان انرژی آزاد شده از این انفجار کیهانی در کل جهان پخش می‌شود. سوپرنوا از طریق قدرت باورنکردنی، فورانی از موج‌های گرانشی عظیم را منتشر می‌کند. موج گرانشی به نوسان‌های بافت فضا زمان گفته می‌شود که با سرعت نور حرکت می‌کنند و انرژی را از اجرام اعماق فضا به جرم‌های دیگر منتقل می‌کنند. این موج‌ها حاوی اطلاعات ارزشمندی هستند.

انرژی آزادشده در طول سوپرنوا بسیار زیاد است با این‌حال هایپرنوا پدیده‌ای قدرتمندتر از سوپرنوای معمولی است. این انفجار شدید و نادر زمانی رخ می‌دهد که ستاره‌های نوترونیِ به شدت مغناطیسی موسوم به مگنتار در آن دخالت دارند. آشفتگی این ستاره‌ها انرژی آزادشده را تشدید می‌کنند. خروجی چنین پدیده‌ای، ابرشراره است که محیط اطراف را به شکل پیش‌بینی‌ناپذیر تغییر می‌دهد.