مردم اغلب سلامت روان را جدا از سلامت جسم خود میدانند. اما جالب است بدانیم شواهد واضحی وجود دارند که نشان میدهند بیماریهایی مانند دیابت و خودایمنیها به صورت مستقیم بر عملکرد مغز و در نتیجه به صورت غیرمستقیم بر روان ما تاثیر میگذارند و سبب اختلالات روانی میشوند.
محققان تلاش کردهاند با مطالعه موادی که «نشانگر زیستی» یا «بیو مارکر» نامیده شده و به راحتی در خون اندازهگیری میشوند، اثرات بیماریهای جسمی را بر اختلالات روانی بررسی کنند.
نشانگر زیستی به نشانههایی از بیماری در بدن گفته میشود که اغلب با یک آزمایش خون ساده مشخص میگردند. به عنوان مثال، پزشک میتواند از آزمایش خون میزان کلسترول، قند خون، آنزیمهای کبدی، ویتامینها و … را در بدن شما بررسی کند. نشانگر زیستی یافت شده در خون نشاندهنده سبک زندگی ما و اثرات داروییهایی است که مصرف میکنیم.
ژنتیک و اختلالات روانی
اغلب بررسی نقش این بیومارکرهای خون در شرایط سلامت روان دشوار است. اما نکته مثبت اینجاست که در دسترس بودن دادههای ژنتیکی در حجم بسیار بالا به ما این امکان را داده است که بررسی کنیم چگونه تعداد زیادی از تغییرات کوچک در توالی DNA با خطر ابتلا به اختلالات روانی مرتبط است. سپس میتوان همین گونهها را به سطوح اندازهگیرس شده یک نشانگر زیستی در خون مرتبط کرد.
در مطالعه اخیر، دانشمندان به دنبال بررسی رابطه میان 9 اختلال سلامت روان و 50 عامل اندازهگیری شده آزمایشهای خون معمولی بودند. در این مطالعه نمونه خون حدود یک میلیون نفر مورد مطالعه قرار گرفت.
در نتیجه این مطالعات مشخص شد تغییرات توالی DNA با خطر ابتلا به بیماری روانی مرتبط است. این تغییرات را میتوان در سطوح نشانگرهای زیستی در آزمایش خون مشاهده کرد. برای مثال، دانشمندان دریافتند میان تعداد گلبولهای سفید خون و افسردگی رابطه وجود دارد. به عبارت دیگر، برخی فرآیندها در بدن ما بر میزان گلبول سفید خون و افسردگی تاثیر میگذارند.
هرچند هنوز رابطه دقیق میان نشانگرهای زیستی و بیماریهای روانی مشخص نیست، اما دانشمندان عقیده دارند یک همبستگی قوی میان این دسته از اختلالات و پارامترهای مطالعه شده در آزمایش خون وجود دارد. در صورت کشف این رابطهها، روانشناسان قادر خواهند بود تا با دقت بیشتری بیماریهای روانی را شناسایی کرده و در درمان آن بکوشند.
