آمریکا پس از ۲۵۰ سال زبان رسمی دارد؛ اما چرا قبلاً نداشت؟

ایالات متحده برای نخستین بار در تاریخ نزدیک به ۲۵۰ ساله‌ی خود، در آستانه‌ی تعیین یک زبان ملی به‌عنوان زبان رسمی این کشور قرار دارد. اول مارس، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت، فرمانی اجرایی را امضا کرد که انگلیسی را به‌عنوان زبان رسمی کشور تعیین می‌کند.

اگرچه انگلیسی از دیرباز در امور حکومتی، اسناد تاریخی و زندگی روزمره‌ی بسیاری از شهروندان آمریکا زبان اصلی بوده است، تاکنون هیچ‌گاه در سطح فدرال رسماً به‌عنوان زبان ملی معرفی نشده بود. بااین‌حال، در سطح ایالتی، ۳۲ ایالت از ۵۰ ایالت آمریکا و تمامی پنج قلمرو تحت حاکمیت این کشور، انگلیسی را به‌عنوان زبان رسمی پذیرفته‌اند.

در سطح جهانی، تعیین زبان رسمی امری متداول محسوب می‌شود. امروزه حدود ۱۸۰ کشور جهان یک زبان رسمی دارند و بیش از ۱۰۰ کشور نیز دو یا چند زبان را به رسمیت شناخته‌اند. انتخاب یک زبان رسمی، اغلب برای ساده‌سازی امور دولتی، تعیین چارچوب‌های قانونی و یا در برخی موارد، تقویت انسجام ملی صورت می‌گیرد. برخی کشورها نیز با رسمیت بخشیدن به چندین زبان، بازتابی از تنوع زبانی و فرهنگی خود ارائه می‌دهند. اما در آمریکا، فقدان زبانی رسمی ملی، ریشه در تاریخ این کشور دارد.

در قرن هجدهم، انگلیسی به‌تدریج به زبان غالب در مستعمرات آمریکایی تبدیل شد، اما گروه‌های بزرگی از مهاجران همچنان به زبان‌های مادری خود سخن می‌گفتند. زبان‌هایی مانند آلمانی، هلندی، فرانسوی، اسکاندیناویایی، ایتالیایی و چندین زبان دیگر در مناطق مختلف رواج داشتند. آمریکا از ابتدا جامعه‌ای متنوع و چندفرهنگی بود و این باور وجود داشت که تعیین زبان رسمی ممکن است ناعادلانه تلقی شود.

اما تصویب فرمان تعیین زبان رسمی چه پیامدهایی خواهد داشت؟ در متن دستور اجرایی آمده است: «از آغاز جمهوری، انگلیسی زبان ملی ما بوده است. اسناد تاریخی کشورمان، از جمله اعلامیه‌ی استقلال و قانون اساسی، همگی به زبان انگلیسی نوشته شده‌اند.» کاخ سفید نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «رسمی شدن زبان انگلیسی، بنیان جامعه‌ای متحد را تقویت می‌کند و به شهروندان امکان می‌دهد تا در چارچوب زبانی مشترک، آزادانه نظرات خود را بیان کنند.»

براساس آخرین داده‌های سرشماری، ۷۸٫۳ درصد از افراد بالای پنج سال در آمریکا، فقط به زبان انگلیسی صحبت می‌کنند. پس از انگلیسی، اسپانیایی دومین زبان رایج در کشور است و ۶۱ درصد از اسپانیایی‌زبان‌ها نیز می‌توانند «خیلی خوب» به انگلیسی مکالمه کنند. اما با توجه به گستردگی کاربرد زبان انگلیسی، برخی تحلیلگران این اقدام را بیشتر نمادین می‌دانند و آن را در راستای سیاست‌های سختگیرانه‌ی دولت ترامپ در قبال مهاجران ارزیابی می‌کنند.

بااین‌حال، تغییر ممکن است تأثیرات عملی نیز به‌همراه داشته باشد. به‌ویژه در زمینه‌ی ارائه‌ی خدمات دولتی به زبان‌های دیگر، به‌خصوص اسپانیایی. برای مثال، در نخستین ساعات ریاست‌جمهوری ترامپ، نسخه‌ی اسپانیایی وب‌سایت رسمی کاخ سفید حذف شد. این فرمان ممکن است در آینده باعث اعمال محدودیت‌های بیشتری شود.

همچنین، فرمان ترامپ قانونی را که در دوران ریاست‌جمهوری بیل کلینتون به تصویب رسیده بود، لغو می‌کند. این قانون سازمان‌های دولتی و نهادهای دریافت‌کننده‌ی بودجه‌ی فدرال را ملزم می‌کرد که برای افراد غیرانگلیسی‌زبان نیز خدمات زبانی ارائه دهند.

تصمیم به تعیین زبان رسمی، واکنش‌هایی را نیز در پی داشته است. آنابل مندوزا، مدیر ارتباطات سازمان غیرانتفاعی یونایتد وی دریم که از حقوق مهاجران حمایت می‌کند، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «کاملاً مشخص است که ترامپ چه قصدی دارد، او همچنان سیاه‌پوستان، لاتین‌تبارها و جوامعی را که به زبان‌های دیگر صحبت می‌کنند، هدف قرار می‌دهد و ما این را تحمل نخواهیم کرد.»

مندوزا می‌افزاید: «ترامپ می‌خواهد از این فرمان برای محدودسازی مدارس دوزبانه، حذف برنامه‌هایی که دسترسی به زبان‌های مختلف را گسترش می‌دهند و هدف قرار دادن افرادی که به شیوه‌ای خاص صحبت می‌کنند، استفاده کند.»

ترامپ از سال‌ها پیش بر لزوم یکپارچگی زبانی تأکید داشته است. او در یکی از مناظره‌های انتخاباتی سال ۲۰۱۵، اعلام کرد: «برای ادغام در جامعه‌ی آمریکا، باید انگلیسی صحبت کنید. ما به یکپارچگی نیاز داریم، در این کشور به زبان انگلیسی صحبت می‌کنیم، نه اسپانیایی.»

بااین‌حال، رویکرد ترامپ در دوران انتخابات ۲۰۲۰ تا حدی تغییر کرد. او چندین تبلیغ تلویزیونی به زبان اسپانیایی منتشر کرد تا رأی‌دهندگان لاتین‌تبار را جذب کند. این تبلیغات با شعار «Por Trump» (برای ترامپ) پخش شدند.

اما در نهایت، تصمیم برای تعیین زبان رسمی، بحث‌های گسترده‌ای را در آمریکا برانگیخته است. برخی آن را گامی در جهت تقویت هویت ملی می‌دانند، درحالی‌که برخی دیگر آن را سیاستی تبعیض‌آمیز تلقی می‌کنند. فارغ از دیدگاه‌ها، تصویب این فرمان نقطه‌ی عطفی در تاریخ زبانی ایالات متحده به شمار می‌آید.