ناجیان خاموش زمین؛ نهنگ‌ها چگونه با ادرار خود به اقیانوس‌ها جان می‌دهند؟
ناجیان خاموش زمین؛ نهنگ‌ها چگونه با ادرار خود به اقیانوس‌ها جان می‌دهند؟
زیست‌شناسان تاکنون تنها بخش کوچکی از زندگی شگفت‌انگیز نهنگ‌ها را شناخته‌اند. هنوز بسیاری از گونه‌ها، به‌ویژه نهنگ‌هایی که در اعماق دریا زندگی می‌کنند، در هاله‌ای از رمز‌و‌راز باقی مانده‌اند. اما پژوهش‌های جدید، درک ما از نهنگ‌های غول‌پیکر را تغییر می‌دهند. امروزه، پژوهشگران در حال کشف اطلاعات بیشتری درباره‌ی نقشی هستند که نهنگ‌ها در اکوسیستم‌های دریایی ایفا می‌کنند. یکی از یافته‌ها، این است که حتی ادرار نهنگ‌ها نیز می‌تواند برای زمین و دریا اهمیت بسیاری داشته باشد.
بر اساس مطالعات پیشین، مدفوع نهنگ‌ها نقشی کلیدی در چرخه‌های زیستی اقیانوس‌ها ایفا می‌کند. این موجودات غول‌پیکر مواد مغذی را از اعماق دریا به مناطق کم‌عمق‌تر منتقل می‌کنند. این پدیده که به‌عنوان «پمپ نهنگ» شناخته می‌شود، می‌تواند سرعت فتوسنتز فیتوپلانکتون‌ها را افزایش دهد. فیتوپلانکتون‌ها، موجوداتی میکروسکوپی هستند که اساس زنجیره‌ی غذایی دریایی را تشکیل می‌دهند. این جانوران کوچک در بسیاری از مناطق اقیانوسی، به دلیل کمبود عناصری مانند آهن، از رشد باز می‌مانند.
نهنگ‌ها، به‌ویژه گونه‌هایی مانند نهنگ گوژپشت (Megaptera novaeangliae)، در مهاجرت‌های طولانی‌مدت خود مسیر درازی را طی می‌کنند. مهاجرت نهنگ‌ها که حتی ممکن است تا ۱۰ هزار کیلومتر نیز ادامه داشته باشد، باعث می‌شود که آن‌ها مواد مغذی را از یک ناحیه به ناحیه‌ای دیگر منتقل کنند. همچنین، این فرایند تأثیراتی بر چرخه‌ی کربن و ذخیره‌سازی آن نیز دارد.
نهنگ‌ها مواد مغذی را از اعماق دریا به مناطق کم‌عمق‌تر منتقل می‌کنند
افزون‌بر تمام ویژگی‌های مفید، نهنگ‌ها هنگام تغذیه ممکن است بستر دریا را تغییر دهند و با تحریک رسوبات، مواد مغذی را آزاد کنند. به‌ویژه، نهنگ‌های خاکستری (Eschrichtius robustus) که در بستر دریا به دنبال غذا می‌گردند، موجب رهاسازی نیتروژن، فسفر و آهن در آب می‌شوند.
همچنین، لاشه‌ی نهنگ‌ها در اعماق دریا نیز تبدیل به زیست‌بومی ارزشمند می‌شود که جانورانی مانند مارماهی چسبناک، کوسه‌های خواب‌آلود، سخت‌پوستان و باکتری‌ها، از آن تغذیه می‌کنند. این لاشه‌ها، حاوی مقادیر بسیاری لیپید در استخوان‌ها هستند و منبع غذایی غنی از مواد مغذی برای جانداران کف‌زی به‌شمار می‌روند. بدین صورت، لاشه‌ی نهنگ‌ها، زیست‌بوم‌هایی کوچک را در اعماق دریا ایجاد می‌کند. اما تاکنون، اطلاعات چندانی درباره‌ی نقش ادرار نهنگ‌ها در اکوسیستم‌ها وجود نداشت.
