واکنش مجلس به لایحه کنترل اخبار فضای مجازی؛ موافقان و مخالفان چه گفتند؟

نمایندگان مجلس دو فوریت لایحه مقابله با انتشار محتوای خلاف واقع در فضای مجازی را تصویب کردند اما طبق گزارش ایسنا دو موافق و دو مخالف در جلسه امروز درباره این لایحه در صحن مجلس به نکاتی اشاره داشتند.

فرید موسوی، نماینده مراغه به‌عنوان اولین مخالف بررسی دو فوریت لایحه مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی گفت:

در شرایط بعد از جنگ ۱۲ روزه کشور نیازمند انسجام ملی، همراهی اجتماعی، اعتماد عمومی و فضای گفت وگو است، لذا ارائه این لایحه با قید دو فوریت هم باعث تعجب دولت است و هم با مصالح کشور سازگار نیست.

– فریده موسوی، ‍نماینده مجلس

او با اشاره به اصل ۲۴ قانون اساسی گفت: «طبق قانون، مطبوعات و رسانه در بیان مطلب آزادند مگر آن که مخل مبانی اسلام و حقوق عمومی باشد. چه نهادی باید تشخیص دهد خبر واقعی یا غیرواقعی است؟ چه تضمینی وجود دارد که این لایحه به ابزاری برای محدودسازی رسانه منتقد یا برخوردهای سلیقه‌ای با خبرنگاران و کاربران فضای مجازی تبدیل نشود؟»

موسوی ادامه داد: مردم با همه انتقادات و گلایه‌ها دوباره کنار نظام ایستادند و از کشور دفاع کردند و در جنگ رسانه‌ای همه مردم مقابل دشمن حضور داشتند پس نباید پاسخ همراهی مردم، چنین لایحه‌ای باشد که به جای شنیدن صدای مردم، آن‌ها را تهدید کند.

موسوی با بیان این که این لایحه با وجود ابعاد و تاثیرات اجتماعی باید با درایت و مسئولیت بررسی شود، گفت:

ابعاد مختلف حقوقی این لایحه جای مسئله دارد؛ چراکه مفاهیمی مانند محتوای خبری غیر واقع، مرجع تشخیص نامعلوم، حدود و ساز و کار اعتراض به تصمیمات اجرایی به‌درستی مشخص نشده است. این در علم حقوق معادل با صدور مجوز قانونی برای اعمال سلیقه است.

– فرید موسوی، نماینده مجلس

سید نجیب حسینی، نماینده مردم مینودشت در مجلس به‌عنوان اولین موافق دو فوریت گفت: «از رئیس‌جمهور و دولت جهت رفع یکی از خلاءهای بسیار مهمی که در فضای مجازی وجود داشت، تشکر کنم. همیشه دلسوزان نظام جمهوری اسلامی ایران از نبود قانون و دستورالعمل و چارچوبی که بتوانند مسائل و محتواهای منتشرشده در فضای رسانه‌ای را بررسی کنند و برابر خط‌کش قانونی ارزیابی کنند، رنج می‌بردند.»

آنچه که همه ما و دلسوزان نظام به آن اعتقاد داریم این است که یک افسارگسیختگی در فضای رسانه‌ای و مجازی کشور حاکم است و هر کسی با هر عنوانی حتی در جایگاه حقوقی شاهد تهمت‌های مختلف در فضای مجازی است. قطعا اگر فضای رسانه‌ای در کشور مدیریت نشود، انسجام و وحدت در کشور از بین خواهد رفت.

– سید نجیب حسینی، نماینده مجلس

به گفته او، ریختن آبروی افراد و درگیری‌های جناحی در کشور و همچنین تهمت و برچسب زدن به افراد در فضای مجازی بخشی از یک جنگ ترکیبی است که می‌تواند انسجام ملی، همدلی و اعتماد مردم به خدمت‌گزاران صدیق نظام را تحت‌الشعاع قرار دهد.

علی آذری، عضو کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس، به‌عنوان دومین مخالف دو فوریت گفت: «باید فضای مجازی ساماندهی شود اما این فضا مرکب از فیزیک، فرهنگ، اجتماع و سیاست است. لایحه تنظیم شده خام‌تر از خام است و ایرادات زیادی دارد.»

به اعتقاد او، استفاده از الفاظی همچون محتوای خلاف واقع، تشویش اذهان عمومی، ذینفع، ظن قوی، خسارت‌های شدید جبران‌ناپذیر، میزان اثرگذاری مخل امنیت داخلی و خارجی، مخل نظم و سلامت عمومی به معنای تفسیر موسع است.

آذری بیان کرد: در حقوق جزا اصلی داریم که در سزا و کیفردهی باید مراعات کنیم و این به این معنا نیست که هرجا مجموعه‌ای کم‌کاری کرد، اولین سلاح این باشد که به سراغ سزادهی و کیفردهی برویم. این امر موجب می‌شود که به بیراهه برویم و نقض اصل حداقلی بودن حقوق جزا و مجازات است.

این لایحه به‌شدت تورم رفتار کیفری ایجاد می‌کند که منتهی به تراکم پرونده‌ها در دستگاه قضا می‌شود. یکی از محل‌های گزارش‌دهی مفاسد مختلف در حوزه خصوصی و دولتی است. ما مجازات‌هایی برای رسانه در نظر گرفته‌ایم که در واقع حاشیه امنی برای مفسدین دولتی و غیردولتی با ارعاب رسانه ایجاد می‌کنیم.

– علی آذری، عضو کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس

زهرا سعیدی، نماینده مبارکه به‌عنوان دومین موافق دو فوریت گفت: «در وهله اول اجازه ندهیم اتحاد و انسجام ملی و همدلی مردم دچار خدشه شود. ما یک حقیقت و واقعیت داریم، آن امر هنجاری که باید باشد، حقیقت است و آن چیزی که برای ساختن آن تلاش می‌کنیم، واقعیت است و رسانه‌ها گاهی برای این بخش تلاش می‌کنند.»

این نماینده مجلس افزود: «نمی‌دانم چرا این موضوع را به رسانه‌ها ربط می‌دهید. امروز هر فردی بدون مجوز خودش یک رسانه است، یک حرف یا توئیت می‌زند و فیک‌نیوزها آن را در صد کانال منتشر می‌کنند و تکرار آن واقعیت‌سازی می‌کند. مگر رسانه‌های رسمی و خبرنگاران ما از این نوع کارها می‌کنند که این موضوع به آن‌ها ربط داده می‌شود؟»

امنیت روانی جامعه بخشی از امنیت اجتماعی ما است و امنیت اجتماعی ما با آن اخباری است که از تمام پلتفرم‌ها و رسانه‌های اجتماعی به گوش مردم می‌رسد. با ابتکار شورای عالی فضای مجازی در سال ۹۹ یکسری الزامات پیشگیری تصویب شد که چند چالش ایجاد کرد، اول اینکه رسیدگی به مطالب خلاف واقع، منوط به شکایت شخص شاکی است و دیگر اینکه ضمانت اجراها از کفایت لازم برخوردار نیستند لذا امروز که امنیت روان مردم دست من و شمای قانونگذار است باید بتوانیم قانونی تصویب کنیم که از امنیت روان مردم دفاع کنیم.

– زهرا سعیدی، نماینده مجلس

این نماینده مجلس دوازدهم تاکید کرد: اگر قانون در این حوزه تصویب نکنیم امنیت روان مردم آسیب می‌بیند، این لایحه را به رسانه‌ها ربط ندهید ما مخلص همه رسانه‌هایی که واقعیت‌ها را می‌گویند هستیم اما اجازه دهید افراد در مقابل اخبار ناصحیح و بدون مجوز خود که در کانال‌ها و گروه‌ها منتشر می‌کنند، پاسخگو باشند. ما باید تکنیک‌سازی کنیم که خبر قبل از انتشار اعتبارسنجی شود و قانون امکان این اعتبارسنجی را به ما می‌دهد.

به گفته دلخوش، فضای مجازی مزایا و معایبی دارد؛ مزایای آن جریان انتشار اطلاعات، سرعت و وسعت نشر و افزایش مشارکت مردم است اما فضای مجازی یک ابزار بوده و نیازمند چارچوب است. او معتقد است که گاهی نشر و بازنشر محتوای خبری تحریف‌شده باعث ضربه به حاکمیت، آسیب امنیت روانی جامعه، عوام‌فریبی و از بین رفتن انسجام ملی می‌شود.

او در پایان گفت: «فضای مجازی سالم باید از فضای مجازی ناسالم تفکیک شود چنانچه رهبر معظم انقلاب نیز در این باره تذکر داده بودند اما به آن کم‌توجهی می‌شود. با رای به دو فوریت این لایحه، به ساماندهی فضای مجازی کمک می‌شود.»