مدل بدون سرنشین جنگنده F-35 در راه است؟

شرکت لاکهید مارتین نسخه‌ای پیشرفته از جنگنده‌ی F-35 را تولید می‌کند که شاید در آینده‌ای نزدیک بدون نیاز به خلبان انسانی پرواز کند.

جیم تایکلت، مدیرعامل لاکهید مارتین، در کنفرانس سالانه‌ی برنشتاین اعلام کرد که نسخه‌ی «خلبان‌اختیاری» F-35 می‌تواند در «بازه‌ای زمانی نسبتاً کوتاه» محقق شود. او این پروژه را بخشی از طرح «هواگردهای نسل پنجم‌ پلاس» معرفی کرد. این هواپیماها در دو تا سه سال آینده با بهبودهایی درزمینه‌ی پوشش‌های پنهان‌کاری و جنگ الکترونیک و تسلیحات پیشرفته همراه خواهند شد.

بسیاری از فناوری‌های مذکور در ابتدا برای جایگزین جنگنده‌ی F-22 طراحی شده بودند؛ اما حالا با هدف کاهش هزینه و حفظ توان رقابتی، در F-35 به‌ کار گرفته می‌شوند.

درحالی‌که بوئینگ قرارداد ساخت نسل ششم جنگنده‌های هوایی NGAD (برنامه‌ی برتری هوایی نسل آینده) و طراحی جنگنده‌ی F-47 را دریافت کرد، لاکهید مارتین با وجود ناکامی در رقابت، به تصمیم نیروی هوایی آمریکا اعتراضی نکرد. تایکلت می‌گوید: «هدف ما دستیابی به ۸۰ درصد از توان NGAD با ۵۰ درصد هزینه‌ی هر واحد است.»

تایکلت می‌گوید که ارتقای F-35 به‌تدریج و در چهارچوب یکپارچه‌سازی با دیگر سامانه‌ها انجام خواهد شد. برخی به‌روزرسانی‌ها مانند پوشش‌های پنهان‌کاری و تکنولوژی جنگ الکترونیک در دو تا سه سال انجام می‌شود و می‌تواند ظرفیت عملیاتی جنگنده را افزایش چشمگیری دهد.

تا امروز بیش از ۱٬۲۰۰ فروند F-35 به آمریکا و ۱۲ کشور دیگر تحویل داده شده‌اند. به گزارش دفتر حسابرسی دولت آمریکا، F-35 در سال‌های گذشته نتوانست به اهداف مأموریتی خود دست یابد و هزینه‌های نگه‌داری‌اش در حال افزایش است.

ویژگی‌های خودران یا بدون سرنشین از اولویت‌های اصلی نیروی هوایی آمریکا به‌ شمار می‌روند. در برنامه‌ی هواگرد رزمی مشارکتی (CCA)، تمرکز بر هواپیماهای بدون خلبان است که بتوانند به‌صورت مستقل یا همراه با جنگنده‌های سرنشین‌دار، عملیات انجام دهند.

نیروی هوایی آمریکا از فناوری‌های خودران به‌عنوان «بال وفادار» یاد می‌کنند؛ هواپیماهایی که می‌توانند در نقش حسگر و حامل تسلیحات یا پلتفرم اخلالگر ظاهر شوند. این هواپیماها می‌توانند با هزینه‌ای کمتر، مأموریت‌هایی انجام دهند که برای هواپیماهای سرنشین‌دار بسیار خطرناک‌اند.

مدیرعامل لاکهید مارتین می‌گوید: «ما به F-35 نه‌فقط به‌عنوان هواگرد مستقل، بلکه به‌عنوان بخشی از سامانه‌ای که با نسل ششم و هواگردهای بدون سرنشین ارتباط برقرار می‌کند، نگاه می‌کنیم.»

تلاش‌های لاکهید مارتین برای ارتقای سیستم خودران F-35 شباهت‌هایی با پروژه‌ی F-16 هوش مصنوعی‌محور نیروی هوایی و دارپا دارد. در این برنامه، هوش مصنوعی در حال آزمایش و به‌روزرسانی و اصلاح است تا بتواند هواپیمای جنگنده را هدایت کند.