رونمایی از کتاب «حقوق کاربران فضای مجازی»؛ خلأ حمایت از کاربران در ایران
رونمایی از کتاب «حقوق کاربران فضای مجازی»؛ خلأ حمایت از کاربران در ایران
مراسم رونمایی از کتاب «حقوق کاربران فضای مجازی»، نوشته باقر انصاری و شیما عطار در «شهر کتاب مرکزی» برگزار شد. در مراسم رونمایی از این کتاب، به‌عنوان اولین کتابی که به‌صورت جامع حقوق کاربران اینترنتی را برشمرده است، علاوه بر نویسندگان کتاب، حسن نمکدوست، استاد روزنامه‌نگاری و محمد رهبری، سیاست‌پژوه و پژوهشگر شبکه‌های اجتماعی، در کنار سایر مدعوین و رسانه‌ها حضور داشتند.کپی لینکمحرومیت از فضای مجازی به‌مثابه سلب افراد از حقوق اساسیدر ابتدای مراسم مجری برنامه ضمن معرفی کتاب به‌عنوان یکی از پروژه‌های مرکز پژوهش و نوآوری فانوس از باقر انصاری، حقوقدان و نویسنده کتاب برای گفت‌وگو دعوت کرد. انصاری درباره اهمیت حقوق افراد در فضای مجازی گفت: «در کشورهای توسعه‌یافته درباره حقوق افراد در فضای مجازی اسناد بین‌المللی و منشورهای حقوقی متعدد تهیه و تدوین شده است، درحالی‌که در کشور ما با این موضوعات بیگانه هستیم. ما قواعد حقوقی حاکم بر فضای مجازی را نمی‌دانیم و حتی برعکس عمل می‌کنیم. افرادی که در فضای مجازی فعالیت می‌کنند باید از حقوقی برخوردار باشند و این کتاب به مسائل حقوقی کاربران در فضای مجازی پرداخته است.»در کشورهای توسعه‌یافته درباره حقوق افراد در فضای مجازی اسناد بین‌المللی و منشورهای حقوقی متعدد تهیه و تدوین شده اما ما در کشور با این موضوعات بیگانه هستیماو ادامه داد: «در بسیاری از کشورها حق دسترسی به اینترنت جزو حقوق بشر و از جمله حقوق اساسی محسوب می‌شود و برعکس آن‌چه گاهی در احکام صادر شده دیده می‌شود هیچ قاضی‌ای نمی‌تواند فردی را به محرومیت از فضای مجازی محکوم کند. درجهان امروز یک قاعده کلی درباره پلتفرم‌ها وجود دارد، این‌که به‌جز موارد خاص مسئول یک پلتفرم نمی‌داند چه‌چیزی در آن مبادله می‌شود، درست مانند مرسوله‌های پستی که کسی نمی‌داند چه‌چیزی در آن جابه‌جا می‌شود، اگر در یک مرسوله پستی مشکلی وجود داشته باشد آیا مدیر اداره پست یا وزیر را بازداشت می‌کنند؟ اما درباره پلتفرم‌ها اتفاقی که افتاده همین است، یعنی در وضعیت مشابه مدیرعامل یک پلتفرم را بازداشت می‌کنند، این نشان می‌دهد ما هنوز شرایط فعالیت در فضای مجازی را نمی‌دانیم.»در جهانِ امروز این احکام مانند سلب افراد از حقوق اساسی و بنیادی‌شان است. همین‌طور حق بی‌نامی از حقوق افراد در فضای مجازی است، مگر ما در فضای واقعی از سوپرمارکت خرید می‌کنیم مشخصات و شماره ملی خودمان را به صاحب فروشگاه می‌دهیم؟ اما در کشور ما مصوبه تصویب می‌کنیم که کلیه فعالیت‌ها باید با هویتِ معتبر باشد، این نشان می‌دهد با حقوق افراد در فضای مجازی آشنایی نداریم، ضمن این‌که مصوباتی از این قبیل از آنجا که حقوق اساسی بشر را محدود می‌کنند نمی‌توانند مصوبه، سند، آیین‌نامه، دستورالعمل و بخشنامه باشند و این موارد درصورت وجود حتما باید به‌شکل قانون مقرر شوند.- باقر انصاری، استاد دانشگاهاین استاد دانشگاه گفت: «درکشورهای توسعه‌یافته فضای خاصی برای کنشگران فضای مجازی ایجاد شده که اگر احساس کردند حقوقشان دارد نقض می‌شود با مراجعه به آن مراکز حقوق خود را پیگیری کنند، پیش‌بینی چنین مراکزی برای این است که بتوانند فعالیت افراد در فضای مجازی را تضمین کنند، اما این حقوق در کشور ما شناخته شده نیست و این تضمین‌ها نیز وجود ندارد.»در کشور ما نهادهای زیادی درباره اینترنت تصمیم‌گیری می‌کنند که براساس اصول موازین حقوقی تصمیمات آن‌ها ایراد دارد، مثلاً کار کمیته فیلترینگ تشخیص مصادیق محتوای مجرمانه است، اما پلتفرم‌ها را فیلتر می‌کند که ربطی به شرح وظایف آن نداردانصاری ادامه داد: «درخصوص حق دسترسی به اینترنت باید گفت در کشور ما نهادهای زیادی وجود دارند که درباره اینترنت تصمیم‌گیری می‌کنند، اگر براساس اصول موازین حقوقی بررسی کنیم تصمیمات آن‌ها ایراد دارد، مثلاً کار کمیته فیلترینگ که در دادستانی مستقر است به‌لحاظ قانونی جرایم رایانه‌ای این است که مصادیق محتوای مجرمانه براساس قانون را تشخیص بدهد، اما همین کمیته امروز پلتفرم‌ها را فیلتر می‌کند، اقداماتی که هیچ ربطی به شرح وظایف آن ندارد.»نویسنده کتاب «حقوق کاربران فضای مجازی» گفت: «این کتاب به حقوقی از کاربران در فضای مجازی پرداخته است که بخش زیاد آن‌ها شکلی هستند، مانند حق دسترسی به اینترنت، دسترسی به فناوری‌های مرتبط با اینترنت، حقوق محتوایی و آزادی بیان و حقوق کاربران در فضای مجازی درباره داده‌های‌شان که در اختیار دیگران قرار می‌گیرد. بخش دوم این کتاب درباره داده‌های شخصی افراد است.»
مجله خبری بیکینگ
