موشک فوق سنگینی که چین قصد دارد از آن برای انجام پرتابهای فضایی به اعماق فضا استفاده کند، دیگر یک بار مصرف نخواهد بود. در عوض، این موشک نیز مانند موشک استارشیپ شرکت خصوصی اسپیسایکس، قابل استفاده مجدد خواهد بود و این هزینه ماموریتهای متوالی را کاهش میدهد.
در ادامه به مقایسه موشک لانگ مارچ چین با استارشیپ میپردازیم.
اعلامیه چین مبنی بر اینکه موشک لانگ مارچ ۹ (Long March 9) اکنون به طور کامل قابل استفاده مجدد خواهد بود، تا حدودی تحتالشعاع نخستین پرتاب موفقیتآمیز، اما منفجره شده موشک استارشیپ اسپیسایکس قرار گرفت.
این اعلامیه در اواخر ماه آوریل و در جریان رویداد روز ملی فضایی چین در شهر هفی (Hefei)، استان آنهویی، تنها چند روز پس از اینکه موشک استارشیپ برای اولین آزمایش پرواز مداری خود در روز ۲۰ آوریل به آسمان پرواز کرد، اعلام شد. پرتابی که اگرچه شروع موفقیتآمیزی داشت، اما استارشیپ تنها دقایقی پس از برخاستن از زمین با مشکل مواجه شد و دو مرحله موشک از یکدیگر جدا نشده و این موشک در هوا منفجر شد.
موشک لانگ مارچ ۹ توسط آکادمی فناوری وسایل نقلیه پرتابی چین (CALT) در حال توسعه است. این یک موشک سه مرحلهای خواهد بود که از چندین موتور احتراق کامل متان که به مرحله اول آن متصل شدهاند، نیرو میگیرد.
اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، آکادمی فناوری وسایل نقلیه پرتابی چین همچنین قصد دارد یک مدل دو مرحلهای از موشک لانگ مارچ ۹ را برای ماموریتهایی که به مدار پایین زمین (LEO) میروند، بسازد.
در برنامه قبلی چین برای ساخت یک موشک چند بار مصرف قرار بود از موتورهای نفت سفید اکسیژن مایع با پیشران ۵۰۰ تنی استفاده شود. این مدل در ابتدا قرار بود حوالی سالهای ۲۰۲۸ تا ۲۰۳۰ پرواز کند، اما اکنون، چندین سال دیگر طول میکشد تا نسخه مشابه لانگ مارچ ۹ توسعه یابد.
واضح است که چین و سایر نقاط جهان، توسعه موشکهای استارشیپ با قابلیت استفاده مجدد را کاملا زیر نظر دارند. در واقع، آکادمی فناوری وسایل نقلیه پرتابی چین به تازگی نتایج یک تحلیل تصویری فریم به فریم از پرتاب استارشیپ را منتشر کرده است. در اوایل سال جاری، آژانس فضایی اروپا گزارشی منتشر کرد که در آن بیان میشد اروپا باید بودجه بیشتری را در صنعت فضایی خود سرمایهگذاری کند، در غیر این صورت خطر عقب افتادن جبرانناپذیری وجود دارد.
بررسی آمار و ارقام در مقایسه استارشیپ و لانگ مارچ
مسلما مهمترین اعداد در مقایسه این دو موشک مربوط به جدول زمانی توسعه هر یک از آنهاست. پرتاب استارشیپ ممکن است چندین بار به تعویق افتاده باشد، اما اسپیسایکس همچنان در حال پیشروی و پیشرفت است و قابلیتهای بی سابقهای برای صنعت فضایی به ارمغان میآورد.
اگرچه ممکن است نیاز باشد اسپیسایکس قبل از دریافت تاییدیه از سازمان هوانوردی فدرال برای انجام دومین آزمایش پرتاب مداری مدتی صبر کند، اما این شرکت مستقر در ایالات متحده از رویکرد «سریع شکست بخور، سریع یاد بگیر» استفاده میکند که به آن این امکان را میدهد که به سرعت طراحیهای خود را بهبود بخشد.
به این ترتیب، استارشیپ قرار است بهزودی فضانوردان را بهطور شگفتآوری به فضا ببرد. اگرچه تاریخ پرتاب این موشک به طور دائم در معرض تغییر است اما استارشیپ برای ماموریت ماه عزیز (dearMoon) که برای اواخر امسال برنامهریزی شده و همچنین فرودهای فضانوردان ماموریت آرتمیس ۳ (Artemis III) ناسا روی ماه در سال ۲۰۲۵ یا ۲۰۲۶ رزرو شده است.
در مقابل، چین سال ۲۰۳۳ را برای اولین پروازهای موشک لانگ مارچ ۹ در نظر گرفته است. با این حال، همانطور که گفته شد، چندین مدل از این موشک ساخته خواهد شد و اولین مدل تنها یک مرحله اول قابل استفاده مجدد خواهد داشت و قادر به حمل ۳۵ تن محموله به مدار ماه خواهد بود.
طبق گزارشی از اسپیس نیوز، تا حدود سال ۲۰۴۰ شاهد یک نسخهی کاملا چندبار مصرف از موشک لانگ مارچ ۹ نخواهیم بود. اما زمانی که ساخته شود قادر به حمل ۸۰ تن محموله به مدار نزدیک زمین است.
وقتی صحبت از ظرفیت بار به میان میآید، انتظار میرود استارشیپ در آیندهی نسبتا نزدیک، ۱۰۰ تا ۱۵۰ تن محموله را به مدار نزدیک زمین حمل کند.
نسخهی اولیه لانگ مارچ ۹ چین ۱۱۴ متر ارتفاع خواهد داشت و ۶۱۰۰ تن نیروی رانش تولید میکند. در همین حال، موشک استارشیپ ۱۲۰ متر ارتفاع دارد و ۷۵۹۰ تن نیروی رانش در هنگام پرتاب تولید میکند. قابلیتهای بیشتر استارشیپ تا حدی به موتورهای رپتور نسل بعدی آن مربوط میشود. مرحله اول که سوپرهوی نام دارد، از ۳۳ موتور رپتور در هنگام بلند شدن استفاده میکند تا مقدار زیادی نیروی رانش ایجاد کند.
جالب اینجاست که برنامههای چین برای تغییر طراحی لانگ مارچ ۹ ممکن است برنامههای این کشور برای راهاندازی ایستگاه تحقیقاتی بینالمللی قمری (ILRS) که برای رقابت با پروژهی دروازه ماه ناسا انجام میشود را به تاخیر بیندازد. با این حال، این کشور احتمالا احساس میکند که هرگونه تاخیر به داشتن یک موشک کاملا چندبار مصرف میارزد.
این کشور همچنین در حال توسعه موشک لانگ است که امیدوار است برای اولین بار در سال ۲۰۲۷ پرواز کند. چین امیدوار است که اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، فضانوردانش را پیش از سال ۲۰۳۰ به سطح ماه بفرستد.
۵۸۵۸
