استیون هاوکینگ، ذهنی درخشان در بند تن

جمله معروف برو این رشته و هنر رو هم کنارش ادامه بده از سری چیزهایی است که تقریبا ممکن است بیشتر افراد حداقل یک بار در طول زندگی خود با آن مواجه شده باشند. در این مقاله می‌خواهیم بگوییم که اگر استیون هاوکینگ هم بودید ممکن بود با این جمله مواجه شوید! درست شنیدید! خانواده استیون هاوکینگ با ادامه تحصیل او در زمینه فیزیک و ریاضیات مخالف بودند و می‌خواستند که فرزند آن‌ها پزشک شود اما علی رغم تلاش آن‌ها برای علاقه‌مند کردن وی به زیست شناسی، استیون مسیر دیگری را انتخاب کرد و در همان مسیر به ستاره‌ای فروزان تبدیل شد.

استیون هاوکینگ کیست؟

کم‌تر کسی است که آوازه این دانشمند بزرگ را نشنیده باشد اما به صورت دقیق استیون هاوکینگ با نام کامل ویلیام هاوکینگ در آکسفورد انگلستان و در تاریخ ۸ ژانویه‌ی ۱۹۴۲ به دنیا آمد و به علت نامعلومی جمله «او ۳۰۰ سال پس از مرگ گالیله به دنیا آمد» پس از ذکر تاریخ تولد او مشاهده می‌شود (پ.ن: مگر این که عقاید کلیشه‌ای تا این اندازه در ما رخنه کرده باشد که رند بودن تفاضل تاریخ تولد استیون هاوکینگ با تاریخ مرگ گالیله را علت شانس و هوش سرشار او بدانیم، بگذریم!). استیون استاد، نویسنده و دانشمندی بریتانیایی بود که فرضیات علمی او در زمینه فیزیک و کیهان‌شناسی بسیاری از بزرگان علم را متحیر کرده بود. استیون بزرگ‌ترین فرزند از خانه شش نفره هاوکینگ بود. پدر و مادر استیون علاقه زیادی به پژوهش داشتند و همین موضوع باعث شده بود که استیون از کودکی با علم و تحقیق بیگانه نباشد. در آن زمانی که زنان کمی می‌توانستند وارد دانشگاه شوند مادر استیون یعنی ایزابل هاوکینگ در دهه‌ی ۱۹۳۰ پذیرش دانشگاه آکسفورد را دریافت کرد. پدر استیون یعنی فرانک هاوکینگ نیز فارغ التحصیل دانشگاه آکسفورد بود و محقق پزشکی مشهوری بود که در زمینه‌ بیماری‌های مناطق حاره‌ای زبانزد بود.

تاریخ تولد استیون هاوکینگ مربوط به زمانی است که آلمانی‌ها بمب‌های خود را بر سر انگلستان می‌ریختند و کشور در بحران جنگ جهانی دوم به سر می‌برد. این شروع پرتنشی برای زندگی یک ستاره بود.

شروع درخشش

زمانی که استیون به هشت سالگی رسید، خانواده هاوکینگ به سن آلبانس، شهری در 32 کیلومتری شمال لندن رفتند که استیون در دبستان سن آلبانس مشغول به تحصیل شد. بر خلاف چیزی که عامه مردم از دانشمندان انتظار دارند استیون به هیچ وجه کودکی نابغه نبود بلکه در سطح کودکان باهوش اما متوسط در کلاس دسته‌بندی می‌شد. او در کلاس اول رتبه سوم را به دست آورد. اما هوش عملی استیون و علاقه او به بازی باعث شد که او در در همان سال‌ها با قطعات بازیافتی ماشین حسابی ساده بسازد که بتواند مسائل ابتدایی ریاضی را حل کنید. کنجکاوی و روحیه پرسشگ استیون باعث می‌شود که او کم کم از بقیه کودکان متمایز شود. استیون علاقه زیادی به بازی‌های فکری (مثل شطرنج و تخته‌نرد) و موسیقی داشت.

شغل پدر استیون باعث می‌شود که او تقریبی نیمی از سال را به تحقیق و پژوهش بپردازد. در شانزده سالگی استیون، یعنی همان زمانی که او در حال آماده شدن برای امتحانات اِی لِوِل بود. در سال ۱۹۵۸ پدر هاوکینگ باید یک سفر تحقیقاتی را به سمت هند آغاز می‌کرد این سفر یک سفر طولانی محسوب می‌شد به همین دلیل تمام خانواده تصمیم گرفتند که به هند بروند اما استیون نمی‌توانست در این سفر خانواده را همراهی کند.

استیون نوجوان که باید برای امتحانات ای لول خود آماده می‌شد از سفر هند جا ماند اما توانست یک سفر دیگر را به دنیای علم آاز کند. پدر استیون تمام تلاشش را کرده بود که پسر او به زیست شناسی علاقه‌مند شود و از خرید هیچ کتبی در زمینه زیست شناسی دریغ نکرده بود اما شوق استیون به آسمان و ریاضیات باعث شد که او به عنوان یک دانشجوی فیزیک با گرایش اخترشناسی وارد دانشگاه اکسفورد شود. یعنی همان دانشگاهی که پدر و مادر استیون در آن به تحصیل پرداخته بودند.

دوران دانشگاه

استیون هاوکینگ در ۱۷ پذیرش کالج آکسفورد را دریافت کرد. به نقل از خود او پدرش با تحصیل او در زمینه ریاضیات مختلف بود و این رشته را محدود می‌دانست اما در نهایت استیون توانست با ایده تحصیل در ذهن فیزیک پدرش را برای پذیرش خود راضی کند.

استیون هاوکینگ بعدها گفت که با این که زمان زیادی را برای مطالعه دروس دانشگاه نمی‌گذاشت می‌توانست نمرات مطلوبی را بگیرد در حالی که تلاش او برای آن درس از نظر بسیاری از همکلاسی‌های او کم و ناکافی بود. بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS یا بیماری Lou Gehrig) در سن ۲۱ سالگی گریبان‌گیر استیون شد. علائم این بیماری بر روی استیون در ابتدا عدم تعادل و سکندری خورد در هنگام راه رفتن و عدم تسلط در بیان کلمات بود. در ALS عصبی که تحرک ماهیچه‌های بدن را کنترل می‌کند به تدریج از کار می‌افتند و فرد توانایی حرکت را از دست می‌دهد. توانست  او در سال ۱۹۶۲ با درجه‌ی عالی در رشته‌ی  فیزیک فارغ‌التحصیل شد و سپس به دانشکده‌ی ترینیتی هال (Trinity Hall) کمبریج رفت تا دوره دکترای خود در رشته‌ی کیهان‌شناسی را بگذراند. حدود سال‌های ۱۹۶۳ بود که استیون به اجبار خانواده برای آزمایشات خود به بیمارستان مراجعه کرد، به گفته خود او، استیون در این برهه زمانی به شدت از احساس پوچی رنج می‌برد و این اتفاق باعث شد که تصمیم بگیرد قبل از مرگ دست به کار مهمی بزند. جالب است بدانید که دکترها مانی که بیماری استیون را تشخیص دادند به او گفتند که نهایتا ۲ و سال و نیم از زندگی او باقی مانده است و چیزی به پایان عمر او باقی نمانده است. اما احتمالا مرگ استیون دیرتر از مرگ پزشک‌های بود که بیماری او را تشخیص دادند.

درخشش استیون هاوکینگ جایی به میانه خود رسید که در سال ۱۹۶۸ تبدیل به یکی از اعضای مؤسسه‌ی ستاره‌شناسی دانشگاه کمبریج شد. پس از آن استیون غرق در دنیای تحقیقات و مطالعات کیهان‌شناسی شد به طوری که توانست بذر علم را در ذهن خود نهادینه کند. او در سال ۱۹۷۳ نخستین کتاب تخصصی خود، با نام ساختار مقیاس بزرگ فضا‌-زمان (The Large Scale Structure of Space-Time)  را همراه با جی‌اف‌آر الیس (G.F.R. Ellis) منتشر کرد. استیون یک سال بعد از این واقعه مجبور شد از صندلی چرخدار استفاده کند چرا که توانایی راه رفتن را از دست داده بود. ترکیب پیشرفت کند این بیماری و پیشرفت‌های علمی استیون چشم‌های بسیاری را به خود خیره کرده بود.

استیون ۱۱ سال پس از منصوب شدن به یکی از اعضای موسسه ستاره شناسی کمبریج این بار به عنوان یکی از اساتید برتر کمبریج در حوزه ریاضیات به این دانشگاه بازگشت و یادگار مهمی را در این دانشگاه برجای گذاشت اما پس از ۳۰ سال (یعنی در سال ۲۰۰۹)  و شدت یافتن بیماری او استیون مجبور شد که از سمت  پروفسور لوکاسی ریاضیات (Lucasian Professor of Mathematics) دانشگاه کمبریج کناره‌گیری کند.

پس از دهه ۱۹۷۰ توانایی تکلم استیون کم کم رو به افول می‌رفت و تنها نزدیکان او می‌توانستند منظور او را از حرف‌هایش بفهمند. در سال ۱۹۸۵ استیون برای همیشه توانایی تکلم را از دست داد و این در حالی بود که جراحی نای یا تراکئوتومی را انجام داده بود.

در اکثر تصاویری که از استیون پس از پیشرفت کامل بیماری او در دسترس است استیون را متصل به یک رایانه می‌بینیم. مکانیزم این رایانه به این صورت بود که با استفاده از برنامه‌ای که او برای تکلم بر روی این رایانه تنظیم کرده بود می‌توانست با استفاده از کلمات نمایش داده شده بر روی صفحه آن‌ها را با استفاده از دستگاه صداساز بیان کند. در ابتدا این رایانه دارای یک کلید برای انتخاب کلمات بود اما پس از این که استیون به طور کامل تحرک خود را از دست داد این رایانه با سنسورهایی که به عضلات گونه استیون هدایت می‌شد. این رایانه با حرکات سر یا چشم نیز هدایت می‌شد.

مرگ استیون هاوکینگ چه تاثیری بر جامعه علم گذاشت؟

این دانشمند پس از ۵۰ سال دست و پنجه نرم کردن با بیماری سرانجام در ۱۴ مارس ۲۰۱۸ چشم از جهان فرو بست. اگر چه جامعه علمی از فرضیات جدید استیون محروم ماند اما آثار او هنوز هم وجود دارند و تک تک آثار اون تاثیرات لازم را بر فیزیک و اخترشناسی گذاشته‌اند. ۱۵ اثر مشهور او توانسته‌اند جای خود را در فیزیک نوین جاودانه کنند.

تاریخچه مختصر زمان، تاریخچه مختصرتر زمان، طرح بزرگ و جهان در پوست گردو از آثار بحث‌برانگیز این دانشمند هستند که نظر منتقدان زیادی را برانگیخته است اما همچنان به عنوان یک پژوهش اساسی در زمینه فیزیک و اخترشناسی تلقی می‌شوند.

محبوبیت استیون هاوکینگ

محبوبیت استیون هاوکینگ به اندازه‌ای زیاد بود که در سال ۲۰۱۷ (یک سال قبل از مرگ او) زمانی که پایان نامه دکترای وی با عنوان «ویژگی‌های گسترش جهان‌ها» (Properties of Expanding Universes) در سایت دانشگاه کمبریج اپلود شد سرورهای دانشگاه از شدت ازدحام مردم در هنگام بازدید از این مقاله از کار افتادند. در زمان از کار افتادن سرورها این مقاله از ۶۰ هزار بازدید گذشته بود.

سوالات متداول درمورد استیون هاوکینگ