ادعای یک افشاگر: فیسبوک زمانی برای کسب مجوز فعالیت در چین، ابزار سانسور توسعه داده بود

یک شکایت افشاگرانه‌ی جدید که از سوی سارا وین ویلیامز، مدیر سابق سیاست‌گذاری جهانی فیسبوک، به کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) ارائه شده، ابعاد جدیدی از تلاش‌های فیسبوک برای ورود به بازار پرسود چین را فاش کرده است.

شکایت ۷۸ صفحه‌ای که از سوی واشنگتن‌پست بررسی شده است، ادعا می‌کند که فیسبوک در سال ۲۰۱۴، تحت نام رمز «پروژه‌ی آلدرین»، تیمی را برای ایجاد نسخه‌ی سانسورشده‌ای از پلتفرم خود با هدف انطباق با قوانین چین تشکیل داد.

بر اساس گزارش‌ واشنگتن‌پست، فیسبوک نه‌تنها به‌دنبال ساخت یک سیستم سانسور محتوا بود، بلکه حتی پیشنهادهایی مبنی‌بر اعطای اجازه‌ی بازبینی محتوای کاربران چینی به یک شرکت سهامی خاص چینی را نیز مورد بررسی قرار داده بود. همچنین، استخدام صدها ناظر محتوا به‌منظور کنترل و حذف محتوای ممنوعه، بخشی دیگر از این پروژه‌ی جاه‌طلبانه بود.

تلاش‌های مطرح‌شده در حالی صورت می‌گرفت که فیسبوک از سال ۲۰۰۹ در چین مسدود شده بود و این شرکت به‌شدت به‌دنبال راهی برای بازگشت به این بازار پرجمعیت بود. گزارش‌های اولیه در مورد تلاش‌های فیسبوک برای ایجاد ابزار سانسور محتوا به سال ۲۰۱۶ از سوی نیویورک‌تایمز باز می‌گردد، اما شکایت وین ویلیامز تصویر جامع‌تری از عمق تمایل فیسبوک (پیش از تغییر نام به متا) برای دستیابی به کاربران چینی ارائه می‌دهد.

در واکنش به اتهامات مطرح‌شده، سخنگوی فیسبوک اذعان داشت که علاقه‌ی این شرکت به بازار چین هیچ راز پنهانی ندارد و مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، در سال ۲۰۱۹ از این تلاش‌ها فاصله گرفته است. بااین‌حال، شکایت وین ویلیامز نشان می‌دهد که تلاش‌ها بسیار فراتر از یک علاقه‌ی گذرا، به یک پروژه‌ی جدی و مستمر تبدیل شده بوده‌اند.

بااین‌حال، زاکربرگ در سال‌های اخیر به مدافع سرسخت آزادی بیان تبدیل شده و تغییرات قابل‌ توجهی در رویکرد متا به مبحث تعدیل محتوا ایجاد کرده است. به‌عنوان‌مثال، در اوایل سال جاری میلادی، زاکربرگ اعلام کرد که فیسبوک و اینستاگرام به بررسی حقایق پایان می‌دهند و مدل Community Notes به سبک پلتفرم ایکس را جایگزین آن خواهند کرد. این تغییرات نشان از چرخش ۱۸۰ درجه‌ای نسبت به تلاش‌های «پروژه‌ی آلدرین» دارد.

شکایت وین ویلیامز که همزمان با انتشار کتاب خاطرات او با عنوان Careless People: A Story of Where I Used to Work منتشر شده است، سؤالات جدی را در مورد تعهد واقعی شرکت‌های فناوری به اصول اخلاقی و ارزش‌های جهانی در مقابل وسوسه‌ی بازارهای بزرگ و پرسود مطرح می‌کند.