آلزایمر ظاهرا به‌طرز استثنائی در روم و یونان باستان نادر بوده است

آلزایمر ظاهرا به‌طرز استثنائی در روم و یونان باستان نادر بوده است

افراد مسن در یونان و روم باستان ممکن است مانند بسیاری از افرادی که امروزه دوران کهنسالی خود را سپری می‌کنند، مشکلات شدید حافظه را تجربه نکرده باشند.به‌گزارش ساینس‌آلرت، محققان در کالیفرنیا با بررسی مجموعه‌ای از متون کلاسیک مربوط به سلامت انسان که بین قرن هشتم پیش از میلاد و قرن سوم پس از میلاد نوشته شده بود، به این نتیجه رسیدند که به‌طرز شگفت‌آوری ارجاعات اندکی به آسیب‌های شناختی در افراد مسن آن دوران وجود دارد.کالب فینچ، پژوهشگر مکانیسم‌های پیری در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و استنلی برستاین، مورخ از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا می‌گویند ازدست‌دادن شدید حافظه ممکن است پیامد بسیار نادر پیری در بیش از ۲۰۰۰ سال پیش باشد. البته این امر بدین دلیل نیست که رومیان و یونانیان باستان عمر کوتاه‌تری داشتند.ازدست‌دادن شدید حافظه ممکن است پیامد بسیار نادر پیری در بیش از ۲۰۰۰ سال پیش باشدهرچند میانگین امیدبه‌زندگی پیش از عهد مسیحیت تقریبا نصف میزان کنونی بود، سن ۳۵ سالگی به‌سختی در آن دوران پیر درنظر گرفته می‌شد. براساس برخی برآوردها، میانگین سن مرگ در یونان باستان نزدیک به ۷۰ سال بود و نیمی از جامعه حتی بیشتر از آن عمر می‌کردند. تصور می‌شود که حتی بقراط، پزشک معروف یونانی و به‌اصطلاح پدر علم پزشکی در دهه‌ی ۸۰ یا ۹۰ زندگی خود از دنیا رفت.درحال‌حاضر سن به‌عنوان بزرگ‌ترین عامل خطر زوال عقل شناخته می‌شود؛ به‌طوری‌که امروزه تقریبا یک‌سوم افراد بالای ۸۵ سال از این بیماری رنج می‌برند. در عصر حاضر تعداد تشخیص‌های بالای ۶۵ سال، هر پنج سال دوبرابر می‌شود.ازدست‌دادن حافظه ویژگی بسیار رایج پیری در دنیای مدرن امروز است؛ اما این احتمال وجود دارد که همیشه این‌گونه نبوده باشد. فینچ و برشتاین با بررسی نوشته‌های بقراط و پیروان بعدی او مانند ارسطو، متوجه شدند که حتی یک‌بار هم در این نوشته‌ها به ازدست‌دادن حافظه در دوران باستان اشاره‌ای نشده است.در متون یونانی مربوط به قرن چهارم و سوم پیش از میلاد، پیری با بسیاری از علائم زوال جسمانی مانند ناشنوایی، سرگیجه، بی‌خوابی، کوری و اختلالات گوارشی همراه بود؛ اما براساس شواهد مکتوب موجود که مسلما محدود است، به‌نظر نمی‌رسد که مشکلات حاد حافظه معضل قابل‌توجهی در آن دوران بوده باشد. فینچ و برشتاین در بخشی از مقاله‌ی خود می‌نویسند: «ما هیچ معادلی برای گزارش بیماری‌های امروزی [آلزایمر و زوال عقل‌های مرتبط] پیدا نکردیم. هیچ‌یک از این گزارش‌های باستانی مربوط به ازدست‌دادن توانایی شناختی را نمی‌توان داده‌های بالینی به‌معنای امروزی آن درنظر گرفت.»براساس یافته‌های بررسی تاریخی، همه‌گیری زوال عقل امروزی که کشورهای متعددی در سراسر جهان آن را تجربه می‌کنند، ممکن است محصول زندگی مدرن امروزی باشد. درواقع مطالعات اخیر، زوال عقل و شایع‌ترین زیرشاخه‌ی آن، یعنی آلزایمر را با مسائل قلبی‌ و عروقی، آلودگی هوا، رژیم غذایی و محله‌های محروم در محیط‌های شهری مرتبط دانسته‌اند که همگی از مصائب رایج مدرنیته به‌شمار می‌روند.بااین‌حال فینچ و برشتاین شواهدی را از گذشته شناسایی کردند که نشان می‌دهد با وجود شناخته‌شده‌بودن زوال عقل در دوران باستان، این اختلال موردی استثنائی تلقی می‌شد. به‌گفته‌ی آن‌ها تنها در چند مورد از متون مربوط به زمان ارسطو و بقراط علائمی ذکر شده است که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مراحل ابتدایی یا میانی آلزایمر باشد؛ البته در این متون هیچ اشاره‌ای به آسیب‌های عمده در حافظه، گفتار یا استدلال نشده است.حتی سیسرو، سیاست‌مدار رومی که در متون خود به صحبت درباره‌ی چهار شر دوران پیری می‌پردازد، هیچ اشاره‌ای به ازدست‌دادن حافظه نکرده است. این موضوع نشان می‌دهد که تا اواسط قرن نخست پیش از میلاد، زوال عقل یکی از علائم غیرعادی افزایش سن بوده است.بیشتر بخوانیدخواب عمیق برای کاهش خطر زوال عقل حیاتی است11 آذر 02مطالعه ‘3در شرایط بسیار نادر، بیماری آلزایمر ممکن است منتقل شود10 بهمن 02مطالعه ‘3فینچ و برشتاین تا وقتی به متون قرن نخست پس از میلاد دست نیافته بودند، هیچ شواهدی برای ازدست‌دادن حافظه‌ دراثر افزایش سن پیدا نکردند. نخستین مورد پیشرفته توسط پلینی بزرگ، فیلسوف رومی به ثبت رسیده است که در سال ۷۹ پس از میلاد درگذشت. او در نوشته‌های خود به توصیف سناتور و سخنران معروفی در رم می‌پردازد که با افزایش سن نام خود را فراموش کرده بود.در قرن دوم میلادی، جالینوس، پزشک شخصی امپراتور روم در نوشته‌هایش به بازماندگان دو طاعون اشاره می‌کند که ظاهرا قادر به شناسایی خود و دوستانشان نبودند. در آن زمان آلودگی هوا، قرارگرفتن در معرض سرب ناشی از ظروف پخت‌وپز و سیستم لوله‌کشی در امپراتوری رم روایج یافته بود. به‌گفته‌ی فینچ و برشتاین، چنین عواملی می‌توانند مردم را بیشتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر و علائم غیرعادی پیری که تا آن زمان به‌ندرت دیده می‌شد، قرار دهند.همه‌گیری زوال عقل امروزی ممکن است محصول زندگی مدرن باشددرحال‌حاضر بدون اطلاعات بیشتر نمی‌توان گفت که چرا علائم شدید زوال عقل در گزارش‌های مربوط به امپراتوری روم بیشتر از یونان باستان دیده می‌شود. این واقعیت که امروزه جوامعی از مردم وجود دارند که نرخ زوال عقل در آن‌ها کمتر از یک درصد است، از این نظریه حمایت می‌کند که عوامل محیطی بیشتر از افزایش سن می‌توانند در بروز زوال شناختی تاثیرگذار باشند. مردم امروزی قبایل سیمانه و موسیتن در آمازون بولیوی، ۸۰ درصد کمتر از مردم ایالات متحده یا اروپا به زوال عقل مبتلا می‌شوند. به‌نظر می‌رسد که مغز این مردم مانند افراد ساکن در سایر نقاط جهان پیر نمی‌شود و روش زندگی آن‌ها نه بر پایه‌ی صنعتی‌شدن یا شهرنشینی، بلکه مبتنی بر روش‌های سنتی کشاورزی و آذوقه‌جویی است.اکنون فینچ و برشتاین خواستار انجام تحقیق گسترده‌تر درمورد تاریخچه‌ی زوال عقل در دوران باستان و ماقبل مدرن هستند تا دریابند که چه زمانی و چرا کاهش شدید حافظه برای نخستین‌بار در افراد مسن ظاهر شد. نتایج مطالعه در ژورنال بیماری آلزایمر منتشر شده است.

مجله خبری بیکینگ