نه آبی نه سبز؛ زمین ما بیش از ۲٫۴ میلیارد سال پیش بنفش بوده است

اگر امروز از فضا به زمین نگاه کنیم، سیاره‌مان مانند گوی آبی رنگ با ابرهای سفید نازک و خشکی‌هایی به رنگ سبز و قهوه‌ای به‌نظر می‌رسد. اما در دوران ابتدایی عمر زمین، ممکن است این سیاره نه آبی و سبز، بلکه دارای رنگ‌هایی بنفش و ارغوانی بوده باشد. این ایده با نام «فرضیه‌ی زمین بنفش» شناخته می‌شود و نخستین بار توسط پروفسور شیلالدیتیا داس‌سارما، زیست‌شناس مولکولی از دانشگاه مریلند، و دکتر ادوارد شویتِرمن، زیست‌اخترشناس از دانشگاه کالیفرنیا در ریورساید، مطرح شد.

براساس فرضیه زمین بنفش، زندگی فتوسنتزی اولیه روی زمین ممکن سبز نبوده، بلکه بنفش بوده است. اگر چنین بوده باشد، اقیانوس‌های زمین در آن زمان پر از میکروب‌های بنفش بسیار ریز بوده‌اند که رنگی ارغوانی و ملایم به سیاره می بخشیدند.

بیشتر موجودات فتوسنتزی امروزی، از درختان گرفته تا باکتری‌های دریایی، به دلیل داشتن رنگدانه‌ای به نام کلروفیل سبزند. کلروفیل تقریباً همه رنگ‌های نور مرئی را جذب می‌کند و فقط نور سبز را بازتاب می‌دهد، به همین خاطر گیاهان برای چشم ما سبز دیده می‌شوند. با‌این‌حال، عجیب است که نور سبز یکی از پُرانرژی‌ترین بخش‌های نور خورشید است و طول موجی حدود ۵۰۰ نانومتر دارد، اما گیاهان آن را استفاده نمی‌کنند. چرا تکامل چنین مسیری را طی کرده است؟ پاسخ ممکن است در دوران پیش از وجود اکسیژن در جوّ زمین نهفته باشد. در آن زمان، جوّ زمین پر از دی‌اکسیدکربن و متان بود و زندگی بیشتر در اقیانوس‌ها جریان داشت.