عنکبوت‌ها دنیا را چگونه می‌بینند؟

خلاصه مقاله:

• عنکبوت‌های تارساز، انسان‌ها را به چشم شکل‌های بزرگ متحرک می‌بینند و جزئیات محیط را تشخیص نمی‌دهند. چشم‌های عنکبوت شامل چشم‌های اصلی برای دیدن جزئیات و چشم‌های فرعی برای تشخیص حرکت هستند.
• عنکبوت‌های شکارچی مانند عنکبوت گرگی، عنکبوت جهنده و عنکبوت خرچنگی بینایی بسیار تیزتری دارند و قادرند رنگ، شکل و فاصله طعمه را شناسایی کنند. برخی گونه‌ها، مثل عنکبوت‌های خرچنگی طلایی، با تغییر رنگ بدن و استتار خود را در محیط پنهان کرده و شکار می‌کنند.
• رفتارهایی مانند بی‌حرکت ماندن یا فرار نشان می‌دهد عنکبوت‌ها اغلب از تهدیدات محیطی، ازجمله انسان‌ها، می‌ترسند و برای محافظت از خود واکنش نشان می‌دهند.

غروب آرام فصل پاییز است. در حالی که مشغول تماشای تلویزیون هستید، حرکتی ناگهانی توجه شما را جلب می‌کند. عنکبوت خانگی بزرگی درحال عبور از روی فرش و نزدیک شدن به شماست. ناگهان حرکت می‌کنید و عنکبوت بی‌حرکت می‌ماند. دستتان را برای برداشتن کاغذی به‌منظور بیرون راندن آن دراز می‌کنید، اما وقتی دوباره نگاه می‌کنید، ناپدید شده است. عنکبوت چه چیزی دید؟ آیا از شما ترسید؟

برای عنکبوت خانگی، ما همچون شکارچی بالقوه‌ای به‌نظر می‌رسیم. با‌این‌حال، با وجود آنکه عنکبوت‌ها تعداد چشم‌های بیشتری نسبت به ما دارند، بیشتر آن‌ها در واقع جزئیات زیادی را نمی‌بینند. دنیای آن‌ها عمدتاً از طریق ارتعاش، جریان هوا، تماس و چشایی درک می‌شود.

عنکبوت‌ها معمولاً دارای چهار جفت چشم هستند و این چشم‌ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: چشم‌های اصلی و چشم‌های فرعی.

چشم‌های اصلی یا مستقیم، به عنکبوت در دیدن جزئیات کمک می‌کنند؛ سلول‌های گیرنده نوری شبکیه در این چشم‌ها در قسمت جلویی قرار دارند. همانند سایر جانوران، این سلول‌ها نور را دریافت کرده و آن را به سیگنال‌هایی برای مغز تبدیل می‌کنند. درمقابل، در چشم‌های فرعی یا غیرمستقیم، سلول‌های گیرنده نوری به صورت وارونه قرار گرفته‌اند. این چشم‌ها نسبت به حرکت حساس‌ترند تا جزئیات و می‌توانند هشدار زودهنگامی از حضور شکار یا شکارچی احتمالی به عنکبوت بدهند.

حدود نیمی از ۳۷ خانوادهٔ عنکبوت‌های بریتانیا برای شکار طعمه، تار می‌تنند. چشم‌های آن‌ها معمولاً در دو ردیف و با اندازه‌ای نسبتاً مشابه قرار گرفته‌اند. بینایی این دسته از عنکبوت‌ها ضعیف است و برای تشخیص محل طعمهٔ خود، از ارتعاشات استفاده می‌کنند.

با‌این‌حال، در برخی از خانواده‌های عنکبوت‌ها، بینایی نقش مهمی دارد. این گروه شامل عنکبوت‌هایی است که برای شکار یا کمین کردن به طعمه متکی‌اند و در مقایسه با خویشاوندان تارساز خود، دید بسیار بهتری دارند. در بریتانیا، این گروه شامل عنکبوت‌های خرچنگی (با حدود ۳۰ گونه)، عنکبوت‌های گرگی و عنکبوت‌های جهنده (هر یک با حدود ۴۰ گونه) می‌شود.