جزئیاتی از قایق اشرافزاده مصری/ عکس
جزئیاتی از قایق اشرافزاده مصری/ عکس
مقبره اشرافزادگان و مقامهای عالیرتبه مصر باستان همواره حیرت باستانشناسان را برانگیخته است. اشیائی که سالیان طولانی در مقبرهها دفن شده بودند اکنون در موزههای معتبر سراسر جهان به نمایش گذاشته شدهاند. نسخههای مینیاتوری از قایق و کارگاههای مصر باستان که در مقبره یکی از مقامهای دربار فرعون کشف شده اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک به نمایش گذاشته شده است.
ماکت یک قایق به همراه بیستوسه ماکت دیگر قایق به همراه باغ و کارگاهی در یک دالان مخفی کشف شدند که در گذرگاه منتهی به مقبره سنگی پیشکار سلطنتی به نام «مکترع» (Meketre) قرار داشت. این پیشکار فعالیتش را در دربار «منتوهوتپ دوم»، فرعون دودمان یازدهم مصر آغاز کرد و به پادشاهان بعدی او تا اوایل دودمان دوازدهم خدمت کرد.
در قایق کوچکی که به همراه آدمکهای درون آن ساخته شده است، «مکترع» درحالی دیده میشود که درون اتاقک کوچکی شکوفه نیلوفر آبی را بو میکند. در یک قایق واقعی این اتاقک از چوب ساخته میشد و کتان یا چرم برای پوشاندن آن به کار میرفت. در این قایق کوچک، اما پارچهها تاحدی بالا رفتهاند تا نسیم وارد کابین شود. روی هر طرف سقف کابین سپرهای چوبی نقاشی شده است.
یک خواننده که دستش را روی لبانش گذاشته و یک چنگنواز نابینا، «مکترع» را در سفرش سرگرم میکنند. در مقابل او مردی ایستاده است که احتمالاً ناخدای کشتی است و دستانش را روی سینهاش قرار داده است. همانطور که دوازده پاروزَن قایق را به حرکت در میآورند، یک دیدهبان عمق رودخانه را میسنجد. در قسمت عقب، سکاندار سکان را کنترل میکند.
این قایق ممکن است شبیه به قایقی باشد که «مکترع» در طول زندگی خود از آن استفاده میکرد. با این حال، برخی جزئیات نشان میدهد که در این سفر، «مکترع» به سمت زندگی پس از مرگ در حال سفر است. به عنوان مثال، شکوفهای که او در دست دارد، نیلوفر آبی است؛ گلی که برای مصریان باستان نماد تولد دوباره بود. قدمت این قایق به ۱۹۸۱ تا ۱۹۷۵ پیش از میلاد باز میگردد.
یکی دیگر از اشیائی که در همان تالار مخفی کشف شد، ماکت چهارگوشه از یک انبار غله بود که گوشههای آن به نحوی ساخته شده است که از آن در مقابل سارقان حفاظت کند. فضای داخلی این انبار به دو قسمت تقسیم شده است؛ جایی که غلات در آن نگهداری میشود و محوطه حسابرسی. این انبار به طول ۷۴.۹ سانتیمتر، عرض ۵۶ سانتیمتر و ارتفاع ۳۶.۵ سانتیمتر ساخته شده است.
تمام اتاقهای قابل دسترس در مقبره «مکترع» در دوران باستان مورد سرقت و غارت قرار گرفته بودند، اما در اوایل سال ۱۹۲۰ میلادی، «هربرت وینلاک» ـ کاوشگر موزه متروپولیتن ـ میخواست طرح دقیقی از مقبره را برای نقشه خود از گورستان «دودمان یازدهم» در شهر باستانی «تبس» به دست آورد و بنابراین گروهی از کارگران ویرانههای انباشتهشده را جمعآوری کردند. در این عملیات بود که اتاقک کوچک مخفی، شامل بیستوچهار ماکت تقریباً سالم کشف شد. در نهایت نیمی از اشیاء به موزه مصر، قاهره و نیمی دیگر به موزه متروپولیتن در آمریکا ارسال شدند.
227227