بیابان امروز، جنگل دیروز؛ عربستان احتمالاً مقصد مهاجرت انسانتباران اولیه از آفریقا بوده است

بیابان امروز، جنگل دیروز؛ عربستان احتمالاً مقصد مهاجرت انسانتباران اولیه از آفریقا بوده است
عربستان امروزی بیابانی سوزان است؛ اما درطول ۸ میلیون سال گذشته چندین بار سرسبز و پرآب بوده؛ بدین معنا که حیوانات ساکن آفریقا، ازجمله خویشاوندان پرسهزن انسان اولیه که قبلاً تصور میشد در این قاره محبوس بودهاند، ممکن است به شبهجزیره عربستان وارد و ساکن آنجا شده باشند.
مایکل پترالیا، مدیر مرکز پژوهشهای استرالیا در زمینهی تکامل انسان در دانشگاه گریفیت استرالیا، به نیوساینتیست میگوید: «بیابانها در طول زمان بهطور دورهای پدیدار و ناپدید میشوند. ما اسبهای آبی را داریم که از آفریقا خارج شدهاند؛ پس چرا انسانتبارها چنین کاری نکرده باشند؟»
پژوهشهای قبلی نشان دادهاند که عربستان درطول ۱٫۱ میلیون سال گذشته چندین دورهی بارانی را تجربه کرده است. در این دورانهای مرطوب، این شبهجزیره دارای رودخانهها و دریاچههایی بوده که از مراتع و جنگلها حمایت میکردهاند. در همین زمانهای مساعد بود که انسانهای مدرن و دیگر انسانتباران ناشناس وارد شبهجزیره عربستان شدند.
«بیابانها در طول زمان بهطور دورهای پدیدار و ناپدید میشوند»
پترالیا و همکارانش برای بررسی وضعیت اقلیمی عربستان در گذشتههای دورتر، از استالاکتیتها و استالاگمیتهای موجود در هفت غار در سازند «امالرُضما» در مرکز عربستان نمونهبرداری کردند. از آنجایی که این ساختارهای آهکی از جریان آب درون غارها تشکیل میشوند، اطلاعات ارزشمندی دربارهی اقلیمهای گذشته در خود دارند.
پژوهشگران از دو روش برای تعیین قدمت نمونهها استفاده کرد: روش اورانیوم-توریم و روش اورانیوم-سرب. پترالیا میگوید روش اورانیوم-سرب پیشرفتی بزرگ محسوب میشود؛ زیرا امکان بررسی سوابق اقلیمی موجود در خشکی را تا دورههای زمانی بسیار قدیمیتر فراهم میکند. طبق یافتهها، این غارها چهار دورهی مرطوب را درطول ۸ میلیون سال گذشته تجربه کردهاند:
- از ۷٫۴۴ میلیون تا ۶٫۲۵ میلیون سال پیش
- از ۴٫۱۰ میلیون تا ۳٫۱۶ میلیون سال پیش
- از ۲٫۲۹ میلیون تا ۲٫۰۱ میلیون سال پیش
- و از ۱٫۳۷ میلیون تا ۸۶۰ هزار سال پیش
پترالیا میگوید: «ما هنوز فسیلهایی در دست نداریم که نشان بدهند در این دورههای مرطوب، اکوسیستم عربستان دقیقاً چگونه بوده است. اما اگر الگوی یک میلیون سال گذشته را در نظر بگیریم، میتوانیم انتظار وجود مراتع و جنگلهای انبوه را در اطراف رودخانهها و دریاچهها داشته باشیم.